Η δημοκρατία ως πιστωτικό γεγονός

τα κανίς των αγορών και βρυκόλακες της δημοκρατίας

Οι αγορές ποτέ δεν τα πήγαιναν καλά με την δημοκρατία. Όταν λέμε ποτέ, εννοούμε ποτέ. Στο βιβλίο του Μαρξ που αναφέρεται στο πραξικόπημα του Λουδοβίκου Βοναπάρτη, στην Γαλλία το 1851, παρουσιάζονται δύο αποσπάσματα από τον Economist εκείνης της περιόδου. Χαρακτηριστικά για το πώς οι αγορές έβλεπαν τόσο τις πολιτικές συγκρούσεις όσο και την πορεία προς το πραξικόπημα του Βοναπάρτη.

Στο φύλλο της 1ης Φεβρουαρίου του 1851 διαβάζουμε:

«Διαπιστώσαμε λοιπόν από όλες τις πλευρές πως η Γαλλία χρειάζεται πριν απ’ όλα ησυχία. Ο πρόεδρος το δηλώνει αυτό στο διάγγελμα του προς τη Νομοθετική εθνοσυνέλευση, αυτό αντηχεί σαν αντίλαλος από το βήμα της εθνικής συνέλευσης, το διαβεβαιώνει ο τύπος, το κηρύσσουν από τον άμβωνα, το αποδείχνει η ευαισθησία των κρατικών αξιών στην παραμικρότερη προοπτική ταραχών και η σταθερότητα τους κάθε φορά που νικάει η εκτελεστική εξουσία».

Ξανά στον Economist της 29ης Νοεμβρίου:

«Ο πρόεδρος… είναι φρουρός  της τάξης…  και σαν τέτοιος αναγνωρίστηκε σε κάθε χρηματιστήριο της Ευρώπης».

Αρκεί να αλλάξουμε μερικές λέξεις στα παραπάνω δύο αποσπάσματα για να τα δούμε σήμερα τυπωμένα στο σύνολο του καθεστωτικού τύπου. Ανάγκη «για ησυχία», «ευαισθησία των κρατικών αξιών μπροστά στον φόβο των αναταραχών» και το σημαντικότερο: οι αγορές και τα χρηματιστήρια θα κρίνουν ποιος είναι ο «φρουρός της σταθερότητας» ο «εκπρόσωπος της τάξης».

Η σύγκρουση μπροστά στην οποία βρισκόμαστε μετασχηματίζεται με πολύ γρήγορα βήματα. Μετασχηματίζεται σε κάτι πολύ ευρύτερο από μία απλή αντιπαράθεση διαφορετικών πολιτικών προγραμμάτων. Το ερώτημα που ορθώνεται μπροστά μας είναι το «ποιος κάνει κουμάντο»; Υπάρχει δυνατότητα να αποφασίσει μια κοινωνία έστω και μέσα από τις σημερινές κουτσουρεμένες δημοκρατικές διαδικασίες την πολιτική της πορεία; Ή αντιθέτως υπάρχουν ερωτήματα που βρίσκονται εκτός συζήτησης, γιατί είναι δοσμένα και αποφασίζονται από τους τεχνοκράτες και τους σοφούς του χρήματος;

Βρισκόμαστε αντιμέτωποι με τον τζιχαντισμό της ελεύθερης αγοράς. Η θεολογία του νεοφιλελευθερισμού στέκεται σαν ένα αιώνιο, εξωτερικό προς τις κοινωνίες κριτήριο στο οποίο οφείλουμε να υποταχθούμε. Οι μηχανισμοί των αγορών είναι αυτοί που θα μας προστατεύσουν από τον εαυτό μας, όταν εμείς θα κινδυνεύουμε από «τις σειρήνες του λαϊκισμού».

Μηχανισμοί που δημιουργούν συνεχώς μία κατάσταση έκτακτης ανάγκης. Σήμερα χρειαζόμαστε θυσίες για να βγούμε από την κρίση. Θυσίες όμως διαρκείας, γιατί οποιαδήποτε στιγμή αλλαξοπιστήσουμε από το ορθόδοξο νεοφιλελεύθερο δόγμα τα πάντα θα τιναχτούν στον αέρα. Θα πέσει πάνω μας η θεϊκή τιμωρία. Μετά την κρίση οι θυσίες θα είναι απαραίτητες για να χτίσουμε και να διατηρήσουμε την ανάπτυξη και την «ισχυρή Ελλάδα». Θυσίες που αναφέρονται βέβαια πάντα στους ίδιους. Αναφέρονται στον κόσμο της δουλειάς και στην νεολαία. Σε όλους αυτούς που πρέπει να μάθουν στους μισθούς των 400 ευρώ, στην χωρίς δικαιώματα εργασία, στην χωρίς όρια κρατική και εργοδοτική τρομοκρατία. Σε μία ζωή χωρίς αξιοπρέπεια.

Το σημερινό μπλοκ εξουσίας (ΝΔ-ΠΑΣΟΚ / τράπεζες / ΜΜΕ) έχει κάθε λόγο να αντιλαμβάνεται μία νίκη της αριστεράς ως καταστροφή. Θα είναι καταστροφή για τα συμφέροντα τους. Για πρώτη φορά θα υπάρξει μια εξουσία που δεν θα λογοδοτεί σε αυτούς, δεν θα υπηρετεί τα ίδια συμφέροντα. Έχουν κάθε λόγο να αντιλαμβάνονται την δημοκρατία ως πιστωτικό γεγονός. Η σύγκρουση είναι πια καθαρή.  

Νάσος Ηλιόπουλος