Πού πήγαν τα λεφτά σου (Μέρος 2ο: Θαλασσοδάνεια)

Iδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν τα στοιχεία που κατατίθενται τις τελευταίες ημέρες στην Εξεταστική Επιτροπή για τα δάνεια των τραπεζών σε κόμματα και ΜΜΕ. Στο επίκεντρο της συζήτησης τα δάνεια σε Νέα Δημοκρατία και ΠΑΣΟΚ, η «πρωτότυπη» τακτική των μετόχων του «Πρώτου Θέματος», η «ΤΗΛΕΤΥΠΟΣ» αλλά και η αυξημένη τα τελευταία χρόνια χρηματοδότηση της «Αυγής». Το (αναμενόμενο) συμπέρασμα είναι ότι το μεγαλύτερο ποσοστό αυτών των δανείων πιθανότατα δεν θα αποπληρωθεί ποτέ...

του Θάνου Καμήλαλη

Στη συνεδρίαση της Τρίτης ενώπιον της διακομματικής Επιτροπής κατέθεσε ο διευθύνων σύμβουλος της Τράπεζας Πειραιώς, Γιώργος Πουλόπουλος. Σήμερα, Πέμπτη, ήταν η σειρά του διευθύνοντα συμβούλου της Attica Bank, Αλέξανδρου Αντωνόπουλου, ενώ αποφασίστηκε ομόφωνα να κληθούν ως μάρτυρες οι ιδιοκτήτες μεγάλων ΜΜΕ που έχουν λάβει σημαντικά ποσά τραπεζικής χρηματοδότησης. Για τα συνολικά ποσά που έχουν δώσει οι τράπεζες σε ΜΜΕ δείτε προηγούμενο ρεπορτάζ του TPP

Στα 400 εκατ. οι οφειλές ΝΔ – ΠΑΣΟΚ

Εξαιρετικά αρνητικά είναι τα στοιχεία των δανείων των κομμάτων, που παρουσίασε σήμερα ο πρόεδρος της Επιτροπής, Σωκράτης Φάμελλος. Οι αριθμοί δείχνουν ότι το συντριπτικό ποσοστό αυτών των δανείων δεν εξυπηρετούνται, ενώ «καίνε» Νέα Δημοκρατία και ΠΑΣΟΚ, καθώς αποκαλύπτεται ότι δεν εξυπηρετούν το σύνολο των δανειακών τους υποχρεώσεων.

Συγκεκριμένα οι οφειλές των κομμάτων στις τράπεζες ανέρχονται στα 418 εκατ. ευρώ, από τις οποίες τα 402 εκατ. αφορούν δάνεια που δεν εξυπηρετούνται. Το συνολικό χρέος Νέας Δημοκρατίας και ΠΑΣΟΚ ανέρχεται στα 400 εκατ. ευρώ (210,8 εκατ. η ΝΔ, 189,6 το ΠΑΣΟΚ). Ενδεικτική της αδυναμίας των δύο κομμάτων να φανούν συνεπή στις υποχρεώσεις τους είναι οι οφειλές που έχουν προς τις δύο τράπεζες που εξετάστηκαν από την Επιτροπή. Όπως ανέφερε ο κ.Πουλόπουλος, Νέα Δημοκρατία και ΠΑΣΟΚ οφείλουν στην Πειραιώς 131 και 108 εκατ. αντίστοιχα. «Τα δύο πρώτα δάνεια προς Νέα Δημοκρατία και ΠΑΣΟΚ είναι καταγγελμένα. Επομένως, έχουν ξεκινήσει νομικές διαδικασίες για να μπορέσουμε να εισπράξουμε ό,τι εισπράξουμε», πρόσθεσε.   Θα πρέπει να σημειωθεί ότι στα δάνεια της τράπεζας Πειραιώς προς τα κόμματα έχουν προστεθεί τα περίπου 200 εκατ, των δανείων της πρώην Αγροτικής.

Ανάλογη, αλλά σε πολύ μικρότερη κλίμακα, είναι η κατάσταση με την Attica Bank, από την οποία το ΠΑΣΟΚ έχει λάβει δάνειο 5 εκατ. ευρώ το 2011, ενώ η ΝΔ 2,3 εκατ. ευρώ το ίδιο έτος, χρήματα τα οποία φαίνεται ότι από την αρχή τα δύο κόμματα δεν ήταν διατεθειμένα να επιστρέψουν. «Η ΝΔ δεν έχει πραγματοποιήσει στην τράπεζά μας κάποια καταβολή, ούτε σε τόκους» τόνισε ο κ.Αντωνόπουλος, προσθέτοντας ότι η Attica έστειλε τέσσερις εξώδικες επιστολές το 2012, δύο το 2013, μία 2014, ενώ έχει προβεί και σε έλεγχο στο υποθηκοφυλακείο για ύπαρξη περιουσιακών στοιχείων». Για το ΠΑΣΟΚ ανέφερε ότι μόνο το 2011 αποπλήρωσε ένας μέρος του δανείου, ύψους 204.000 ευρώ.

«Μαύρη τρύπα» τα δάνεια των κομμάτων

Παράλληλα από τις καταθέσεις των δύο στελεχών, δεν διαφαίνεται ο τρόπος με τον οποίο θα μπορέσουν τα δύο κόμματα να τακτοποιήσουν τις υποχρεώσεις τους . «Από όταν καταγγείλεις ένα δάνειο, ξεκινάει μία νομική διαδικασία όπου θα πας να ακολουθήσεις ό,τι ορίζει ο νόμος και ό,τι μπορέσεις να εισπράξεις από τις ρευστοποιήσεις εξασφαλίσεων, ό,τι υπάρχει. Οι εξασφαλίσεις που έχουμε είναι μόνο επιχορηγήσεις κάποιων χρόνων, κάποια αφορούν της πρώην ΑΤΕ και κάποια αφορούν της Τράπεζας Πειραιώς, τα λίγα ποσά. Επομένως, θα μπορούμε να εισπράξουμε ένα μικρό ποσό από τις επιχορηγήσεις» εξήγησε στην Επιτροπή ο διευθύνων σύμβουλος της Πειραιώς.

Πράγματι, το ποσό που επιστρέφουν τα κόμματα πίσω στις τράπεζες είναι αρκετά μικρό (η Πειραιώς εισπράττει από τη ΝΔ κάτι παραπάνω από 1 εκατ. ευρώ ετησίως). Αφενός η κρατική χρηματοδότηση των κομμάτων έχει μειωθεί στα χρόνια της κρίσης, τόσο με νόμο όσο και με τη συρρίκνωση της εκλογικής του δύναμης (ειδικά του ΠΑΣΟΚ). Αφετέρου, τον Οκτώβριο του 2014 η συγκυβέρνηση Σαμαρά – Βενιζέλου είχε ψηφίσει διάταξη που αναφέρει ότι το 40% της κρατικής χρηματοδότησης των κομμάτων είναι «ακατάσχετο και ανεκχώρητο», ρύθμιση που ισχύει μέχρι σήμερα…

Καταγγελμένα τα μισά δάνεια σε ΜΜΕ

Όσον αφορά την κατάσταση των δανείων σε Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης, είναι αισθητά καλύτερη αλλά και πάλι προβληματική, αφού φαίνεται ότι περίπου τα μισά δεν εξυπηρετούνται. Στην περίπτωση της Πειραιώς, το ποσοστό των καταγγελμένων δανείων, όπως ανάφερε ο κ.Πουλόπουλος, φτάνει το 47%, ενώ αν σε αυτά προστεθούν και τα δάνεια με καθυστέρηση άνω των 90 ημερών το ποσοστό ανεβαίνει στο 65% , συνολικά 278 εκατ. ευρώ. Το ενδιαφέρον της Επιτροπής προξένησαν τρεις περιπτώσεις ΜΜΕ με «περίεργες» τακτικές χρηματοδότησης από την συγκεκριμένη τράπεζα: η «Τηλέτυπος Α.Ε.» (Mega), το «Πρώτο Θέμα» και η «Αυγή».

Η περίπτωση της «Τηλέτυπος» φαίνεται ότι είναι ένα κλασσικό παράδειγμα, όπου η τράπεζα συνεχίζει να χρηματοδοτεί μια επιχείρηση που δεν ανταποκρίνεται στις υποχρεώσεις της. Το 2009 οι τράπεζες Πειραιώς και Alpha δίνουν από 25 εκατ. η καθεμία στην εταιρεία, άνευ εξασφαλίσεων, όπως σημείωσε ο βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ Σπύρος Λάππας, στοιχείο που δεν διαψεύστηκε από το στέλεχος της Πειραιώς. Η Τηλέτυπος έλαβε το εν λόγω δάνειο, μολονότι, σύμφωνα με στοιχεία της ίδιας τράπεζας, είχε μειώσει τον κύκλο εργασιών της κατά 30 εκατ. το διάστημα 2008 – 2009. Το 2012 η Πειραιώς έδωσε νέο δάνειο στην εταιρεία, 32 εκατ. ευρώ ενώ ήδη η τράπεζα είχε παραδεχτεί ότι 34 εκατ. ευρώ ήταν ακάλυπτα.

«Αφού έχετε 34 εκατομμύρια ακάλυπτα χρέος το 2010, γιατί δεν ρευστοποιείτε ό,τι είχατε υποθήκη και ενέχυρο; Πώς αφήνετε στον αέρα ένα τέτοιο δάνειο, το δεύτερο συνεχόμενο δάνειο 34 εκατομμυρίων; Έχει ευθύνη κανένας;» ρώτησε τον διεθύνοντα σύμβουλο της Πειραιώς ο κ.Λάππας, με τον κ.Πουλόπουλο να απαντάει, αφού πρώτα είπε ότι δεν ήταν στο τμήμα πιστώσεων, άρα δεν γνώριζε, ότι «ο ΤΗΛΕΤΥΠΟΣ έχει κάνει μέσα σε αυτό το χρονικό διάστημα σημαντικές αναπροσαρμογές του κόστους λειτουργίας του, γιατί έχουν μειωθεί και τα έσοδά του. Επίσης, έχει συνεισφέρει σημαντικά με ίδια κεφάλαια. Έχει γίνει αύξηση κεφαλαίου σε αυτήν την κρίση 25 εκατομμύρια.»

Όταν το «Πρώτο Θέμα» αγοράζει... το «Πρώτο Θέμα

Ομολογουμένως πρωτότυπη είναι και η τακτική του Πρώτου Θέματος, όπου σύμφωνα με τα στοιχεία που παρουσιάστηκαν, φαίνεται ότι οι τράπεζες χρηματοδοτούσαν τους ίδιους επιχειρηματίες, για να αγοράσουν τις… δικές τους μετοχές. Θα πρέπει ωστόσο να σημειωθεί ότι ο κ.Πουλόπουλος υποστήριξε ότι τα δάνεια είναι ενήμερα και εξυπηρετούνται κανονικά

Συγκεκριμένα το 2007 η Πειραιώς ενέκρινε ένα δεκαπενταετές δάνειο ύψους 18 εκατομμυρίων ευρώ στην «Αναπτυξιακή Α.Ε. Μέσων Ενημέρωσης», ιδιοκτησίας Αναστασιάδη, Τριανταφυλλόπουλου και Καραμήτσου, με σκοπό αυτά τα 18 εκατομμύρια να αξιοποιηθούν για την αγορά του 100% των μετοχών της εταιρείας «Πρώτο Θέμα», «Εκδόσεις Πρώτο Θέμα» που είναι ιδιοκτήτρια της ομώνυμης εφημερίδας, την οποίαν κατείχαν τα ίδια αυτά πρόσωπα. Στη συνέχεια, αφού οι Αναστασιάδης και Καραμήτσος ίδρυσαν την «Πήγασος Εκδοτική Α.Ε.» και εξαγόρασαν τις μετοχές του Τριανταφυλλόπουλου, το 2010 τα ίδια πρόσωπα έλαβαν ακόμα ένα δάνειο 18 εκατ. προκειμένου, ως «Νέο Θέμα Δημοσιογράφων Α.Ε.», να αγοράσουν τις μετοχές της «Πήγασος», δηλαδή τις μετοχές που κατείχαν οι ίδιοι. Βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ παρατήρησαν ότι πρόκειται για «τραγική», «παράδοξη κι ερευνητέα κατάσταση», ενώ οι βουλευτές ΝΔ και ΠΑΣΟΚ έκαναν λόγο για «στοχευμένη επίθεση κατά μιας εφημερίδας που ασκεί κριτική στην κυβέρνηση»

Το... ερωτηματικό της «Αυγής»

Εντύπωση προκαλεί τέλος η περίπτωση της εφημερίδας του ΣΥΡΙΖΑ, της «Αυγής» για την οποία η Επιτροπή παρατήρησε απότομη αύξηση της τραπεζικής χρηματοδότησης τα τελευταία δύο χρόνια, στοιχείο που δεν συνάδει, όπως παρατήρησαν βουλευτές της αντιπολίτευσης, με αύξηση της κυκλοφορίας της εφημερίδας. Σε αυτό το σημείο ο διευθύνων σύμβουλος της Πειραιώς δεν μπόρεσε να δώσει επαρκή εξήγηση.

«Είπατε κι εσείς ότι από το 2005 ως το 2015 ήταν περίπου 660.000 ευρώ. Βλέπουμε ότι το 70% αυτού του ποσού δηλαδή περίπου 440.000, 223.000 και 219.000, είναι την τελευταία διετία. Για παράδειγμα, το 2013 η «ΑΥΓΗ» είχε 70.000 διαφημιστική δαπάνη. Το 2014, μετά τις ευρωεκλογές που βγήκε πρώτος ο ΣΥΡΙΖΑ, έγινε ένα άλμα και τριπλασιάστηκε. Από 70.000 πήγε στις 220.000» τόνισε ο βουλευτής του «Ποταμιου» Γιώργος Μαυρωτάς, απευθυνόμενος στον κ.Πουλόπουλο.

Ο τελευταίος νωρίτερα είχε τονίσει ότι «τα βασικά κριτήρια για την κατανομή της διαφημιστικής δαπάνης είναι η κυκλοφορία στα έντυπα, είναι η τηλεθέαση, αν αφορά τηλεοπτικά μέσα». Ωστόσο όταν του επισημάνθηκε ότι η κυκλοφορία της Αυγής δεν έχει αλλάξει σημαντικά τα τελευταία χρόνια, ενώ σε έντυπη και ηλεκτρονική μορφή είναι «επτά – οκτώ φορές κάτω από την Εφημερίδα των Συντακτών», ο κ. Πουλόπουλος πρόσθεσε ότι «αναλόγως των συνθηκών που υπάρχουν σε κάθε περίοδο γίνεται μια επεξεργασία των στοιχείων και γίνεται μια κατανομή της διαφημιστικής δαπάνης». Μόνο που οι «συνθήκες» δεν διευκρινίστηκαν…