Ο βίος και η δεξιά πολιτεία του πατέρα Φλώρου

Φιλίες με Αβέρωφ και Μητσοτάκη


Ένα χωριό στα δυτικά της χώρας, το Κεφαλόβρυσο του Δήμου Πωγωνίου Ιωαννίνων, στην εκπνοή της δεκαετίας του ’70 γίνεται εμβληματικά πεδίο άσκησης «γαλάζιας» οικονομικής και αναπτυξιακής πολιτικής µε ενίσχυση επενδυτών και δάνεια από το δηµόσιο µε ευνοϊκούς όρους.



Το 1978 δίνεται νομοθετικά αυτή η κατεύθυνση για προσέλκυση ιδιωτών από την κυβέρνηση της ΝΔ, απ’ όπου στέλνεται το μήνυμα για επανάκαμψη ομογενών επιχειρηματιών στη χώρα και ενίσχυση των βιομηχανιών. Παράλληλα, επιχειρείται να δημιουργηθεί «επενδυτικό κλίμα» με χρηματοδότηση ντόπιων ανερχόμενων επιχειρηματιών, «εργολάβων», οι οποίοι ανασύρονται από τη «γαλάζια» δεξαμενή στελεχών. Στην Ηπειρο, φτωχή περιοχή της ελληνικής επικράτειας, επιχειρείται να θεμελιωθεί η ευεργεσία της Δεξιάς για την ίδρυση βιομηχανίας μετάλλου, η οποία αντανακλά την ισχυρή παρουσία του πολιτικού Ευάγγελου Αβέρωφ ως υπουργού Αμυνας τότε (1974-1981) αλλά και ως του ευεργέτη Ευάγγελου Αβέρωφ Τοσίτσα. Βοούν τα Ιωάννινα από την εποχή εκείνη για τα πρόσωπα που εμφανίζονται να «χτίζουν» τη Μεταλλουργική Βιομηχανία Ηπείρου, με εύκολα κεφάλαια και ενισχύσεις που εκπορεύονται από τη Γενική Τράπεζα για την ανάπτυξη της βιομηχανίας στην περιοχή. Μια λεπτομέρεια με σημασία είναι ότι η τράπεζα είχε δημιουργηθεί τον Οκτώβριο του 1937 από το Μετοχικό Ταμείο Στρατού.

Η Μεταλλουργική Βιομηχανία Ηπείρου ΑΕ είχε αντικείμενο την ανέγερση εργοστασίου για την επεξεργασία κραμάτων χαλκού. Κεντρικό πρόσωπο της εταιρείας το 1979 για το εργοστάσιο που θα παράγει κυάθια καλύκων και βολίδων, ακόμη και δίσκους κερμάτων και μέσα σε λίγα χρόνια θα αποκτήσει ταυτότητα προβληματικής εταιρείας είναι ο Αχιλλέας Φλώρος. Ο άνθρωπος που ξαναήρθε στην επικαιρότητα ως εκ των κατηγορουμένων και καταδικασθέντων με ποινές φυλάκισης για την υπόθεση Energa και Hellas Power μαζί με τον γιο του Αρη και άλλα στελέχη της εταιρείας παρόχων ενέργειας και φίλους τους.

Διακριτικά το «Βήμα» (17.6.2001) χαρακτήριζε τη ΜΕΒΗ «έμπνευση του αείμνηστου Ευάγγελου Αβέρωφ που, όπως λένε στα Ιωάννινα, ενθάρρυνε Ελληνοαμερικανούς επιχειρηματίες το 1979 να φτιάξουν στην περιοχή μια εταιρεία ικανή να παράγει κάλυκες (…)». Ο Τύπος προ τριαντακονταετίας ήταν πιο ευθύς. «Πολιτικοί φίλοι του Αβέρωφ με επικεφαλής τον κ. Φλώρο στέλεχος της ΝΔ στα Γιάννενα εκμεταλλεύτηκαν τα χαριστικά δάνεια της δεξιάς» έγραφε ο «Ριζοσπάστης» στις 5.2.1983. Και σημείωνε ότι «οι πρώτοι μέτοχοι της «Μεταλλουργικής» ήταν : Φλώρος (30%), Πατζάρας (30%) και Δεύτος (30%)». Οι περιγραφές είναι εντυπωσιακές: «Τον Απρίλιο του 1980 άρχισε η διαμόρφωση του οικοπέδου, που τέλειωσε τον Ιανουάριο του 1981. Παράλληλα, άρχισε η εξυγίανση του εδάφους που έγινε τρεις (!) φορές (επιφάνεια 4500 τμ σκάφτηκε και ξαναγεμίστηκε σε βάθος 5 μέτρων για να γίνουν οι θεμελειώσεις των μηχανημάτων» αναφέρει το δημοσίευμα. Η μεταλλική κατασκευή του κτιρίου του εργοστασίου άρχισε τον Ιούνη του 1980 και τέλειωσε το Μάη του ’81». Την εποπτεία για τις χωματουργικές εργασίες την είχε ο Αχ. Φλώρος, πρόεδρος του ΔΣ και πολιτικός μηχανικός. Οπως σημειώνεται, η επιχείρηση από την ίδρυσή της έχει προβλήματα. «Κακή επιλογή οικοπέδου, σπατάλες σε χρήμα και σε χρόνο, άσκοπες καθυστερήσεις. Αρχίζει η διένεξη μεταξύ των μετόχων για το ποιος θα καρπωθεί τα δάνεια. Στο αρχικό μετοχικό κεφάλαιο (160.000.000) αλλάζει ο συσχετισμός των ποσοστών Πατζάρας (84%), Δεύτος (6%), ΠΥΡΚΑΛ (10%) αφού αποσύρεται ο Φλώρος (…)». Ο Φλώρος αποχωρεί, αναλαμβάνει την εταιρεία ο προερχόμενος από τον Καναδά, σύμφωνα με κάποιες αναφορές, Ντίνος Πατζάρας και πάει λέγοντας

.

Ροκανίζοντας τα δάνεια

Τα δείγματα γραφής για την εξέλιξη της εταιρείας δεν είναι ευοίωνα. Ηδη από τον Αύγουστο του 1982 βρέθηκαν οι εργαζόμενοι σε επίσχεση εργασίας γιατί ήταν τρεις μήνες απλήρωτοι. Η περιοχή δεν επιλέχθηκε τυχαία για το εργοστάσιο. Είχε έμπειρο εργατικό δυναμικό και πολλούς μετανάστες στη Γερμανία. «Ολοι πίστευαν πως το εργοστάσιο θα έδινε νέα ζωή, στο Πωγώνι . Ομως τα δάνεια άρχισαν να τρώγονται από τους επιτήδειους “επιχειρηματίες”. Εκατομμύρια ξοδεύτηκαν για τη διαμόρφωση του χώρου και μαζί πολύ χρόνος αλόγιστα. Εκατομμύρια ξοδεύονταν και ξοδεύονται αλόγιστα για πολυτελή γραφεία στην Αθήνα και τα Γιάννενα(…). Τελικά στήθηκε το εργοστάσιο , άρχισε η πρώτη παραγωγή αλλά ήδη τα χρήματα ξεδοντιάστηκαν από τους “αεριτζήδες”… » («Ριζοσπάστης», 16.10.1982).

Εκτοτε η Μεταλλουργική Ηπείρου έχει περάσει από σαράντα κύματα. Με τις κρατικοποιήσεις «προβληματικών» επί ΠΑΣΟΚ τα θαλασσοδάνεια… ξεπλύθηκαν στο δημόσιο και από το 1983 η ΜΕΒΗ αποτέλεσε θυγατρική της Ελληνικής Βιομηχανίας Οπλων (ΕΒΟ) και ισχυροποιήθηκε με σκαμπανεβάσματα. Το 2001 κάνει τον γύρο της ειδησεογραφίας ότι ο ερχομός του ευρώ θα την αναστήσει ενόψει μεγάλης παραγγελίας 3.000 τόνων ευρωκερμάτων, ενώ αναζητούσε συμμαχίες με ιδιώτες έως πρόσφατα που άνοιξε νέο κεφαλαίο με την αγορά της από τη Χαλκόρ – Βιοχάλκο.

Γεννημένος το 1940 ο Αχ. Φλώρος, αποφοίτησε το 1958 από το γυμνάσιο όπου φοίτησε στα Γιάννενα και αργότερα σπούδασε στο Πολυτεχνείο Λωζάννης πολιτικός μηχανικός – CSTB Γαλλίας. Οι αναφορές στον Τύπο τον ήθελαν να έχει γραφείο για χωματουργικές εργασίες στα Γιάννενα το 1978 με ανερχόμενη επαγγελματική πορεία και μεγάλο «γαλάζιο» πολιτικό κύκλο, ενώ αναφορές στην πρωτεύουσα της Ηπείρου τον περιγράφουν ως στέλεχος της νομαρχιακής επιτροπής Ιωαννίνων το τέλος του ’70.

Η μάχη για… γαλάζιο φως στο Λαύριο

Αρχές της δεκαετίας του ’90: ήταν η εποχή που ξεκοκαλιζόταν το πακέτο Ντελόρ Ι και ερχόταν το Ντελόρ ΙΙ των Κοινοτικών Προγραμμάτων Σύγκλισης. Οι συζητήσεις στη Βουλή, την περίοδο εκείνη περιλάμβαναν κατηγορίες για αποκρατικοποιήσεις και καταγγελίες για το άνοιγμα της αγοράς ενέργειας σε ιδιώτες, το οποίο εμφανιζόταν σαν «θερμοκήπιο» οικονομικοπολιτικού δούναι και λαβείν. Είχε ανάψει φωτιές τότε, επί πρωθυπουργίας Κωνσταντίνου Μητσοτάκη (11 Απριλίου 1990-13 Οκτωβρίου 1993), το σχέδιο για την κατασκευή του πρώτου ιδιωτικού εργοστασίου παραγωγής ηλεκτρικού ρεύματος στο Λαύριο. Εκ των πρωταγωνιστών της υπόθεσης ήταν ο Αχ. Φλώρος ο οποίος είχε εμφανιστεί ως μεσάζων βελγικής εταιρείας, η οποία διεκδίκησε να αναλάβει την κατασκευή μονάδας παραγωγής ηλεκτρικού ρεύματος στο Λαύριο.

Η υπόθεση είχε προκαλέσει «σεισμό» αντιδράσεων πολιτικών και κοινωνικών και μπήκε φρένο. Ομως, έχει ενδιαφέρον ότι τόσο το πολιτικό και οικονομικό κλίμα όσο και οι συνθήκες υπό τις οποίες ο Αχ. Φλώρος βρέθηκε στο κέντρο της υπόθεσης με την κοινοπραξία Tractebel et al. η οποία, τέλος του 1991, ανακηρύχθηκε «κατ’ αρχήν μειοδότρια» και ξεκίνησε περαιτέρω διαπραγματεύσεις.

Ηδη, στη δικομματική αντιπαράθεση της εποχής γίνονταν αναφορές από το ΠΑΣΟΚ και όχι μόνο σε σκάνδαλο Τράκτεμπελ ως προς τις επιπτώσεις στην εθνική οικονομία λόγω του τρόπου κατασκευής της μονάδας στο Λαύριο. Είναι ενδεικτικό ότι ο βουλευτής Κωνσταντίνος Βρεττός (ΠΑΣΟΚ) ανέφερε τα εξής στη Βουλή στις 22 Δεκεμβρίου 1992 (Πρακτικά Βουλής, Ζ΄ Περίοδος, Σύνοδος Γ΄, Συνεδρίαση ΝΓ΄- 22.12.1992):

«Για τη ΔΕΗ ο κύριος Υπουργός υιοθέτησε κυριολεκτικά το σκάνδαλο με την Τράκτεμπελ, διότι ούτε λίγο ούτε πολύ παραδέχθηκε ότι θα ανατεθεί ή θα προχωρήσει στην εκχώρηση του δικαιώματος παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας σε ιδιώτες και συγκεκριμένα στην Τράκτεμπελ». Για να συμπληρώσει: « Δεν θα αναφερθώ για τους συγκεκριμένους ανθρώπους, γιατί δεν με παίρνει ο χρόνος, όπως στο περιβάλλον του Πρωθυπουργού τον κ. Κυρατσάκη και τον κ. Νταβινιόν, εκτός Ελλάδος, οι οποίοι επέβαλαν την επιλογή του Πρωθυπουργού. Μ’ αυτήν την επιλογή χάνονται 1 τρισ. δραχμές από τον Ελληνα καταναλωτή».

Σε αυτές τις αιτιάσεις για μοίρασμα δουλειών σε επιχειρηματικούς φίλους της ΝΔ, η «γαλάζια» αντεπίθεση γινόταν με ισχυρισμούς περί λασπολογίας των πολιτικών αντιπάλων κατά της κυβέρνησης Κων. Μητσοτάκη και κατά του αρμόδιου υπουργού Στέφανου Μάνου που είναι υπέρ των αποκρατικοποιήσεων και της ενεργοποίησης της δυνατότητας το δημόσιο (και φορείς του) να δίνει σε ιδιώτες-επενδυτές τη συμμετοχή σε εταιρείες. Επιχείρημά τους η τόνωση της οικονομίας μέσω ιδιωτικών επενδύσεων.

Οι αντιδράσεις των συνδικαλιστών της ΔΕΗ αλλά και επιστημόνων που διαφώνησαν με τις κυβερνητικές επιλογές ήταν σφοδρές για τον τρόπο κατασκευής και λειτουργίας της μονάδας στο Λαύριο. Μάλιστα, είχαν αναδειχθεί και οι παλινωδίες για το είδος της χρηματοδότησης της κατασκευής της μονάδας με τελική την επιλογή του συστήματος ΒΟΟΤ αν και αρχικά είχε προταθεί το σύστημα TURNKEY. Η διαφορά είναι τεράστιας σημασίας, όπως τονιζόταν σε άρθρο στην τριμηνιαία επιθεώρηση «Θέσεις» (τεύχος 44, Ιούλιος-Σεπτέμβριος 1993). Με το σύστημα TURNKEY τη μονάδα «κατασκευάζει (ακριβέστερα: αναθέτει να την κατασκευάσουν) και λειτουργεί για δικό της λογαριασμό η ΔΕΗ», ενώ με το σύστημα ΒΟΟΤ (Build, Own, Operate and Transfer) τη μονάδα κατασκευάζει και λειτουργεί μια ιδιωτική εταιρεία, από την οποία – βάσει μιας σύμβασης αγοράς ενέργειας διάρκειας 25 συνήθως χρόνων– η ΔΕΗ είναι υποχρεωμένη να αγοράζει ηλεκτρική ενέργεια… Αυτό σημαίνει, όπως τονιζόταν στις «Θέσεις», «στην περίπτωση, που η μονάδα κατασκευαστεί και λειτουργήσει με το σύστημα ΒΟΟΤ, η ΔΕΗ (και συνεπώς οι καταναλωτές) θα πληρώνει σε τρέχουσες τιμές στο διάστημα της 25ετούς λειτουργίας της μονάδας κάθε μήνα ένα περίπου δισεκατομμύριο δραχμές περισσότερο απ’ ό,τι στην περίπτωση που τη μονάδα θα κατασκεύαζε και θα λειτουργούσε η ίδια η ΔΕΗ για δικό της λογαριασμό (σύστημα TURNKEY)».

Είναι αξιοσημείωτο όμως ότι, εν μέσω γενικότερης αναταραχής για τις ιδιωτικοποιήσεις, αλλά και διαφωνιών για τα ζητήματα ενεργειακής πολιτικής και για τη μονάδα στο Λαύριο, το 1993 ο καθηγητής του ΕΜΠ Θεμιστοκλής Ξανθόπουλος παραιτήθηκε από τη θέση του γενικού διευθυντή της ΔΕΗ, στην οποία είχε τοποθετηθεί το 1989.

Λόγω των αντιδράσεων δεν προχώρησε η κατασκευή

Λίγα χρόνια αργότερα, πάλι ο επιχειρηματίας Φλώρος, στο προσκήνιο και το παρασκήνιο στον χώρο της ενέργειας , όπου από το 2005 ο γιος του, ο Αρης, εμφανίζεται με την Energa να μπαίνει στον χώρο της εμπορίας ηλεκτρικού ρεύματος και στη συνέχεια να ξεδιπλώνει επιχειρηματική δράση με προεκτάσεις. Εκτοτε οι εξελίξεις για το σκάνδαλο των εταιρειών παροχής ενέργειας Energa και Hellas Power βρίσκουν εμπλεκομένους, κατηγορούμενους και με ποινές καταδίκης από τη Δικαιοσύνη, τον Αχιλλέα Φλώρο του Αριστείδη και τον Αρη Φλώρο του Αχιλλέα. Δίπλα τους με κατηγορίες και ποινές, στελέχη και φίλοι τους με διασυνδέσεις στη ΝΔ και, όπως γράφτηκε κατά κόρον στον Τύπο, ιδιαίτερα κοντά στον κύκλο του Ευάγγελου Αβέρωφ, όπως ο συγκατηγορούμενος και καταδικασθείς στην υπόθεση Στέφανος Σιαφάκας.


docoumento