Ανεμογεννήτριες: Το έγκλημα συνεχίζεται…

Στις αρχές Απριλίου εκτεταμένες και έντονες βροχοπτώσεις έλαβαν χώρα στην ευρύτερη περιοχή της Εύβοιας και ιδιαίτερα στα κεντρικά-ανατολικά παράλια της, με αποτέλεσμα να υπάρξουν σημαντικά προβλήματα σε οικισμούς και οδοποιίες, με αποκλεισμένα από τις πλημμύρες χωριά. Άμεσα, όπως συνήθως γίνεται, η τοπική και περιφερειακή εξουσία έτρεξε να επιληφθεί των καταστάσεων, αναθεματίζοντας τη φύση που ξεσπάει άγαρμπα και μας πλημμυρίζει, καθησυχάζοντας τους πολίτες ότι θα αποζημιωθούν και μοιράζοντας δουλειές στους γνωστούς εργολάβους, σε χωματουργικές και τεχνικές εταιρείες.

Κάτι ψέλλισαν ότι τέτοια βροχόπτωση εκδηλώνεται μια φορά στα 200 χρόνια, κάτι που όμως δεν προκύπτει από κανένα στατιστικό στοιχείο. Απλά γιγαντώνεται ένα γεγονός για να δικαιολογήσει μια ακολουθία αποφάσεων που έχουν ήδη ληφθεί και άλλες που θα δρομολογηθούν. Επειδή το μόνο που γίνεται για πρώτη φορά τα τελευταία 200 χρόνια είναι η διάνοιξη ορεινών δρόμων και εκβραχισμών για την εγκατάσταση ανεμογεννητριών. Η συγκεκριμένη κουστωδία, βεβαίως-βεβαίως, επισκέφθηκε τον αποκλεισμένο παραλιακό δρόμο Παραλίας Κύμης-Στομίου, ο οποίος μόλις είχε ανοίξει από προηγούμενη κατολίσθηση. Να τονίσουμε εδώ ότι στο συγκεκριμένο σημείο για δεκαετίες εξελίσσεται γεωλογικό φαινόμενο και είναι συχνή και αναπόδραστη η αποκόλληση μεγάλων όγκων βράχου. Υπάρχουν εκθέσεις του ΙΓΜΕ (από το 2008) και από τον καθηγητή Γεωλογίας Ε. Λέκκα που ρίπτουν τις ευθύνες για τα ατυχήματα που προκαλούνται λόγω της συγκεκριμένης γεωλογικής συνθήκης, στο ΠΕΧΩΔΕ και στην Περιφέρεια.

Ήρθε, λοιπόν, η κουστωδία και τόνισε ότι έχει ήδη εγκριθεί κονδύλι 15 εκατ. για την οριστική επίλυση του προβλήματος. Όλη αυτή η εικόνα και η εξαγγελία των ανθρώπων της εξουσίας μάς θύμισε το γνωμικό «εγώ με τον παρά μου γαμώ και τη κυρά μου». Δεν έχει σημασία εάν ο παράς δεν είναι δικός τους (τους έχει εκχωρηθεί, πάντως, για να τον διαχειριστούν από τους ψηφοφόρους συνολικά), ούτε ότι με τις αποφάσεις τους είτε ξεσκίζουν τη φύση είτε προσπαθούν να της επιβληθούν. Και με αυτά τα 15 εκατομμύρια αυτό που προσπαθούν να κάνουν είναι να επιβληθούν σε ένα φυσικό γεωλογικό φαινόμενο. Να δείξει ο μικρόνους άνθρωπος ότι μπορεί να λύσει το πρόβλημα, αλλά γι’ αυτό χρειάζονται λεφτά. Και λεφτά για τέτοια τεχνικά έργα πάντα υπάρχουν, πρέπει άλλωστε να ταϊστούν τα «αφεντικά» τους. Και τα «αφεντικά» είναι συγκεκριμένα στην ευρύτερη περιοχή, είναι αυτά τα οποία αφού κατέστρεψαν και καταστρέφουν τη νότια Εύβοια τώρα ανεβαίνουν βορειότερα προς την κεντρική και πιο πάνω. Αναφερόμαστε φυσικά στις εταιρίες εγκατάστασης ανεμογεννητριών. Και συγκεκριμένα στη χωροθέτηση αιολικών πάρκων στις κορυφογραμμές των βουνών. Αυτή η καταστροφή, η οποία συντελείται στο όνομα της πράσινης ανάπτυξης σε όλη την Εύβοια, ξεκίνησε δειλά-δειλά από τη δεκαετία του ’80 στις νότιες περιοχές του νησιού και αφού τα γεωτεμάχια άρχισαν να εξαντλούνται ξεκίνησαν για την επέλαση βορειότερα.

Αλλά, το ζήτημα της εγκατάστασης ανεμογεννητριών, δεν είναι για εμάς, πρώτιστα, ένα θέμα οπτικό, οικονομοτεχνικό ή ενεργειακό. Δεν μπορούμε να αποδεχθούμε αυτή την αλαζονεία, μέρους του ανθρώπινου είδους, να εγκαθιστά τα τεχνολογικά του επιτεύγματα πάνω στις κορυφές των βουνών, των εκατομμυριόχρονων δημιουργημάτων της φύσης δηλαδή, και να επιδεικνύει την κυριαρχία του. Επειδή, τα βουνά δεν είναι υποτιμητικά πέτρες και βράχοι αλλά ένα δημιούργημα της φύσης που πάνω σε αυτά στέκονται δέντρα, φυτά, ζώα, άνθρωποι, φωλιές, ακόμη και σπίτια. Αυτό που μας εξοργίζει είναι η έπαρση για την επίδειξη του τεχνολογικού πολιτισμού. Και μετά όταν αυτός σκορπά τον όλεθρο και καταστρέφει τα πάντα τότε τα «παπαγαλάκια» θα μιλήσουν για εκδίκηση της φύσης και για ανθρωπογενείς παρεμβάσεις. Εκ των υστέρων πάντα…

Μπορεί για κάποιους οι ανεμογεννήτριες να φαντάζουν «μπαλαρίνες» των αιθέρων, για άλλους να λύνουν θέματα ενεργειακά και για άλλους να είναι η «καλή πράσινη πράξη της ημέρας» αλλά θεωρούμε ότι το σημαντικότερο είναι πώς εμείς ως ανθρώπινα όντα τοποθετούμε και προσδιορίζουμε τους εαυτούς μας στο φυσικό περιβάλλον. Εάν πιστεύουμε ότι συγκατοικούμε τότε έχουμε και υποχρεώσεις εάν πιστεύουμε ότι είμαστε το κυρίαρχο όν τότε προκύπτουν μόνο δικαιώματα. Και αυτό το ζητούμενο το διαχειρίζεται διαχρονικά ο εξουσιαστής-άνθρωπος. Αυτός που από χιλιάδες χρόνια πριν επιθυμούσε να επιδείξει την πυγμή της διοίκησης του μέσα από μεγαλεπήβολες κατασκευές που παρέμβαιναν και αλλοίωναν το φυσικό τοπίο.

Με την διαρκώς εντεινόμενη κυριαρχία του χρήματος και των οικονομικών δεδομένων, η βιομηχανική επανάσταση είδε τις λίμνες, τα ποτάμια και τις θάλασσες ως χώρους εναπόθεσης αποβλήτων και ενεργειακούς συντελεστές ταυτόχρονα. Αυτή η «μαύρη» ανάπτυξη συστοιχίζεται με την «πράσινη» στη σύγχρονη εποχή. Από τη μια μολύνει υδροφόρους ορίζοντες και θαλάσσια περιβάλλοντα με εξασθενές χρώμιο και από την άλλη προωθεί την «πράσινη» ενέργεια. Πολλές φορές με τα ίδια επιχειρηματικά κεφάλαια. Άλλωστε, ο καλός ο μύλος όλα τα αλέθει… Συνεπώς ακόμη και εάν οι ανεμογεννήτριες πρόσφεραν ενεργειακά σημαντικά στο σύστημα ή κατέστρεφαν λιγότερο το φυσικό τοπίο και πάλι θα υπήρχε αντίθεση και εναντίωση προς αυτή την πρακτική. Διότι στέκεται ασύμμετρα επιβλητική και θηριώδης. Και αυτό δεν μπορεί να γίνει ούτε ανεκτό ούτε αποδεκτό.

Ως γνωστόν, η άλωση των συνειδήσεων και η αλλοίωση αυτών έχουν ως βασικό όχημα τη παροχή πακτωλού χρημάτων. Η μεθοδολογία γνωστή: χρηματοδότηση αθλητικών σωματείων, πολιτιστικών συλλόγων, events και νόμιμες δωρεές στη δημοτική αρχή. Πρόσφατα δημοσιεύθηκαν δωρεές του Μυτιληναίου αξίας 40.700€ προς τον Δήμο Κύμης-Αλιβερίου για συγκεκριμένες παρεμβάσεις.^[1] Και όπως άλλωστε ευθαρσώς είχε απαντήσει ο υπουργός Βουλγαράκης το νόμιμο είναι και ηθικό. Και αυτό ισχύει πάντα για την πάσης φύσεως και μορφής εξουσία. Έτσι, λοιπόν, οι «νοικοκυραίοι» του κάθε τόπου γίνονται συχνά-πυκνά παραγοντίσκοι σωματείων, συλλόγων και ομαδοποιήσεων-σφραγίδα ώστε να γλείφουν τα κόκκαλα που τους πετάνε και να αυτοϊκανοποιούν τις ματαιοδοξίες τους. Και θα έρθει μετά από μερικές δεκαετίες ο Μυτιληναίος ή ο Περιστέρης και θα πουν σε στυλ Πάγκαλου ότι «όλοι μαζί τα φάγαμε». Γιατί και αυτά, να μην έχει κανείς αυταπάτες, αποτελούν δημόσια χρήματα που τα διαχειρίζονται οι εγχώριοι «μαφιόζοι» που με σχεδόν μηδενικό επενδυτικό ρίσκο καρπώνονται ευρωπαϊκά επενδυτικά προγράμματα, σχεδόν μηδενικά επιτόκια δανεισμού και σύγχρονα projects και ορολογίες που αντικαθιστούν την –καπιταλιστικά αναθεματισμένη– λέξη «επιδοτήσεις». Είναι εκείνοι που αυτοπροβάλλονται στα ένθετα περί εταιρικής κοινωνικής ευθύνης, βάσει αυτών των αποφορολογημένων δωρεών που κάνουν, εξαπατώντας τους αδαείς αλλά και οι οποίοι παράλληλα διαθέτουν πολλά σκυλιά για να τους φυλάν. Και τα πιο πολλά σκυλιά τους δεν γαβγίζουν επειδή λαμβάνουν το μίσθιο τους και ας καταστρέφει η εταιρεία τους βουνά, πεδιάδες, λαγκάδια και θάλασσες.

Όποιος παρακολουθήσει οπτικό υλικό από τα αιολικά πάρκα της Καρύστου και κυρίως του όρους Όχη (περιοχή Νatura), θα διαπιστώσει τον βιασμό που διαπράττεται απέναντι σε μνημεία (βλέπε δρακόσπιτα) και φυσικό τοπίο. Αυτές οι πρακτικές είναι βέβαιο ότι θα εφαρμοστούν και στην Πούντα (Κεφάλα) Οκτωνιάς της Κύμης και στα παρθένα Κοτύλαια όρη και οπουδήποτε αλλού εγκατασταθούν ΒΑΠΕ. Μέχρι σήμερα (τέλη Απρλίου 2020) από το site της ΡΑΕ και τον γεωπληροφοριακό χάρτη που έχει αναρτημένο διαπιστώνεται ότι στην κεντρική Εύβοια για άδεια εγκατάστασης ή παραγωγής ή για αξιολόγηση, είναι πάρα πολλές περιοχές. Όταν γραφόταν το παρόν κείμενο η ΡΑΕ δεν είχε αλλάξει το status για τα Κοτύλαια (προς αξιολόγηση), δημοσιεύματα, όμως, φέρουν την ΡΑΕ να έχει δώσει άδεια παραγωγής. Στο χάρτη της ΡΑΕ εμφανίζονται και οι πρώτες 60 ανεμογεννήτριες εγκατεστημένες εντός της θάλασσας, ανοικτά της Παραλίας Κύμης. (Κάτι σαν Δανία του Νότου που έλεγε και ο Γιωργάκης!).

Ταυτόχρονα, αυτή την περίοδο η πλειοψηφία των αιτήσεων προς εγκατάσταση είναι υπό αξιολόγηση. Προφανώς αναμένοντας το νέο νόμο που αφορά το περιβάλλον και με τον ομώνυμο τίτλο «Εκσυγχρονισμός της Περιβαλλοντικής Νομοθεσίας», ο οποίος απλοποιεί, κατά την κυβέρνηση, τις περιβαλλοντικές αδειοδοτήσεις, τις αδειοδοτήσεις ΑΠΕ, εγκαινιάζει «νέο ευρωπαϊκό μοντέλο» διαχείρισης των προστατευόμενων περιοχών, αλλάζει και την αντιμετώπιση των περιοχών Natura. Συγκεκριμένα για τα αιολικά πάρκα προωθεί «την αλόγιστη επέκταση των βιομηχανικών ΑΠΕ, που έχουν ήδη προκαλέσει υποβάθμιση του περιβάλλοντος και οικονομική επιβάρυνση των καταναλωτών για την εξασφάλιση υπερκερδών των επενδυτών. Η κατάργηση της άδειας παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από ΑΠΕ και οι υπόλοιπες “διευκολύνσεις” υπέρ των βιομηχανιών ΑΠΕ, όπως και ο καθορισμός χρήσεων γης στις περιοχές Natura, δημιουργούν τετελεσμένα πριν από την αναθεώρηση του Ειδικού Χωροταξικού Πλαισίου για τις ΑΠΕ που έχει ανεπίτρεπτα καθυστερήσει και προκαταλαμβάνουν τις υπό εκπόνηση Ειδικές Περιβαλλοντικές Μελέτες για τις προστατευόμενες περιοχές.»^[2]

Παράλληλα, στη νότια Σκύρο, στο όρος Κόχυλας, του οποίου το μεγαλύτερο τμήμα αποτελεί περιοχή NATURA 2000, έχουν λάβει άδεια παραγωγής 9 ΑΣΠΗΕ (Αιολικοί Σταθμοί Παραγωγής Ηλεκτρικής Ενέργειας), συνολικής ισχύος 333 MW, αποτελούμενοι από 64 ανεμογεννήτριες. Στη νότια Σκύρο εντοπίζεται η μεγαλύτερη αποικία Μαυροπετρίτη παγκοσμίως, αφού στην περιοχή έχουν καταγραφεί από την Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία συνολικά 1.177 άτομα, αριθμός που αντιστοιχεί σε εκτίμηση 824 ζευγαριών, ποσοστό πάνω από το 3% του παγκόσμιου πληθυσμού του είδους. «Σημειώνεται ότι στην Ελλάδα αναπαράγεται περί το 85% του παγκόσμιου πληθυσμού του Μαυροπετρίτη και αυτό καθιστά την διατήρηση του είδους όχι μόνο εθνική αλλά και διεθνή υποχρέωση της χώρας. Παράλληλα, η περιοχή του Όρους Κόχυλα αποτελεί μία από τις περιοχές της Ελλάδας με την υψηλότερη πυκνότητα σε σημαντικά και σπάνια είδη χλωρίδας. Στον Κόχυλα συναντώνται 7 είδη φυτών που κατατάσσονται ως Απειλούμενα, εκ των οποίων τα 6 περιλαμβάνονται στις δύο εκδόσεις του Βιβλίου Ερυθρών Δεδομένων των Σπάνιων και Απειλούμενων Φυτών της Ελληνικής Χλωρίδας. Από αυτά τα είδη τα 3 είναι τοπικά ενδημικά της Σκύρου (Aethionema retsina, Scorzonera scyria, Allium occultum). Η κατάσταση της ενδημικής χλωρίδας και η συνολική ακεραιότητα της περιοχής αναμένεται να διαταραχθεί σε μεγάλο βαθμό από τη διάνοιξη 61 χιλιομέτρων νέων δρόμων και τους μεγάλης κλίμακας εκβραχισμούς που προϋποθέτει η δημιουργία των βάσεων των 64 ανεμογεννητριών (5,6 MW έκαστη) ύψους άνω των 200 μέτρων!».^[3]

Και επειδή πολλά έχουν γραφεί και θα συνεχίζονται να γράφονται για την κλιματική αλλαγή, σε πρόσφατη έκθεση της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Περιβάλλοντος (European Environment Agency) με τίτλο: «Το Ευρωπαϊκό Περιβάλλον: Κατάσταση και Προοπτικές 2020» τονίζεται, πέρα από κάθε αμφισβήτηση, ότι: «Ο αντίκτυπος του ανησυχητικού ρυθμού απώλειας της βιοποικιλότητας στην Ευρώπη είναι τόσο καταστροφικός όσο η κλιματική αλλαγή».^[4]

Επί πρόσθετα, τα στοιχεία που ήδη υπάρχουν και είναι αδιάσειστα δείχνουν ότι οι ΑΣΠΗΕ εντός περιοχών NATURA έχουν επιβλαβείς συνέπειες για την ακεραιότητα των ευαίσθητων οικοτόπων και αποτελούν απειλή για τη βιοποικιλότητα. Ήδη από το 2010, η Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία έχει καταθέσει πρόταση για χαρτογράφηση των ορνιθολογικά ευαίσθητων στα αιολικά πάρκα περιοχών της Ελλάδας. Χρησιμοποιήθηκε η διαδικασία της χαρτογράφησης ευαισθησίας (sensitivity mapping) που ακολουθείται διεθνώς για τον ορθό χωροταξικό σχεδιασμό. Η συγκεκριμένη πρόταση, αγνοήθηκε πλήρως, από τις εκάστοτε κυβερνήσεις, όσον αφορά τη χωροταξική κατανομή των σχεδιαζόμενων ΑΣΠΗΕ. Μερικές από τις καταγεγραμμένες συνέπειες είναι: Αυξημένη θνησιμότητα για τα πουλιά εξ αιτίας των προσκρούσεων στους έλικες των ανεμογεννητριών, εκτοπισμός όχι μόνο για τα αρπακτικά πτηνά αλλά και για άλλα προστατευόμενα είδη της άγριας πανίδας, όπως η αρκούδα και ο λύκος, μείωση της αναπαραγωγικής επιτυχίας προστατευόμενων ειδών εξ αιτίας της απώλειας ή/και κατάτμησης κρίσιμων θέσεων φωλεοποίησης, απειλή για προστατευόμενα ενδημικά ή/και απειλούμενα είδη χλωρίδας και πανίδας, από την ένταση και έκταση της βιομηχανικής κλίμακας δραστηριότητας εντός των προστατευόμενων περιοχών. Οι επιπτώσεις δεν προέρχονται μόνο από τη λειτουργία των ΑΣΠΗΕ, αλλά επίσης από τις βαριές κατασκευές που τους συνοδεύουν (συνοδά έργα), όπως μεγάλης έκτασης οδοποιία, δίκτυα μεταφοράς ηλεκτρικού ρεύματος κ.ά.

Η καταστροφή που επιφέρει η εγκατάσταση ΒΑΠΕ είναι τεράστια και μετρήσιμα αποδεδειγμένη. Οι λόγοι για τους οποίους συνεχίζεται με αμείωτο ρυθμό η εγκατάστασή τους είναι για να επιτευχθούν οι ευρωπαϊκοί στόχοι πράσινης ενέργειας, όπως αυτοί έχουν τεχνηέντως τεθεί από τα αντίστοιχα βιομηχανικά «λόμπι». Η εγχώρια ελίτ –επιχειρηματική και πολιτική– καρπώνεται τα οικονομικά οφέλη αυτής της «πράσινης» πολιτικής. Στοχευμένα δημοσιεύματα προμοτάρουν τις υποτιθέμενα πράσινες λύσεις και τις ενεργειακές διαθεσιμότητες που προσφέρουν, οι οποίες έφθασαν πρόσφατα στο 32% της ημερήσιας εγχώριας κατανάλωσης. Αποκρύπτουν, βέβαια, τόσο τις μειωμένες ενεργειακά ανάγκες λόγω κορωναϊού όσο και τις συχνά-πυκνά πενιχρές αποδόσεις των αιολικών στο Διασυνδεμένο Σύστημα που κυμαίνεται από 1-6,5%. Και είναι βέβαιο ότι κανένας Αίολος και Ήλιος δεν παράγει με βάση τις ενεργειακές ανάγκες του σύγχρονου τεχνοοικονομικού μοντέλου που είναι τόσο αδηφάγο ενεργειακά, ώστε διαρκώς ζητά και ψάχνει νέους ενεργειακούς πόρους, για να τους εξαντλήσει. Αυτός είναι ο λόγος που οδηγεί σε έναν φαύλο κύκλο που ίσως κάποια στιγμή επιφέρει ανεπίστρεπτες και αναπόφευκτες συνέπειες για όλο τον πλανήτη.

Όσον αφορά τη δική μας συμβολή ας είμαστε όσο περισσότερο μπορούμε ισχνοί καταναλωτές ενέργειας και ταυτόχρονα δυναμικοί στον αγώνα μας για την διακοπή των εγκλημάτων που συντελούνται στα όρη και στις θάλασσες. Να μην τους τα χαρίσουμε, να μην τους χαριστούμε.

Αναρχικός Πυρήνας Χαλκίδας

^[1]. Πηγή: Εταιρεία Προστασίας Κύμης.

^[2]. Ψήφισμα περιβαλλοντικών οργανώσεων Απρίλιος 2020.

^[3]. Πηγή: «Όλα όσα θέλατε να μάθετε για τα ‘‘Αιολικά Πάρκα’’ στις προστατευόμενες περιοχές NATURA 2000», Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία, Μάρτιος 2020.

^[4]. The European environment – state and outlook 2020: chapter 3: Biodiversity and nature.

Δημοσιεύθηκε στην ΔΙΑΔΡΟΜΗ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ, φ. 204, Μάϊος 2020