Συνέντευξη Ζόραν Ζάεφ στην ΕΡΤ.

 Γιατί οι λαοί μας πρέπει να στηρίξουν αυτή τη Συμφωνία

Mήνυμα φιλίας έστειλε στον ελληνικό λαό ο πρωθυπουργός της ΠΓΔΜ Ζόραν Ζάεφ μέσω συνέντευξής του στην ΕΡΤ, τονίζοντας πως όχι αργότερα από την Άνοιξη του 2019 ή τα μέσα του 2019 θα δει μονάχα οφέλη από τη συμφωνία των Πρεσπών. «Είμαστε ο βόρειος γείτονάς σας. Έχουμε σαφώς διαχωρισμένα τα θέματα ταυτότητας. Αλλάζουμε το σύνταγμά μας επειδή πιστεύουμε σε αυτήν τη φιλία» δήλωσε χαρακτηριστικά και εξέφρασε την πεποίθησή του ότι θα φέρει ευμάρεια και ευημερία στους πολίτες των δύο χωρών.

«Εμείς δεν είμαστε κομμάτι της ελληνιστικής ιστορίας της Μακεδονίας» ξεκαθάρισε ο Ζόραν Ζάεφ και καθιστά σαφές πως η χώρα του δέχεται την ελληνιστική μακεδονική ταυτότητα και την αναγνωρίζει.

Μιλώντας για τη συμφωνία των Πρεσπών, δήλωσε περήφανος γι' αυτή και είπε ότι δεν ήταν εύκολη, τονίζοντας πως με αυτή προσπαθούμε να δημιουργήσουμε φιλία και να εξασφαλίσουμε θετικό μέλλον και δυνατότητα για συνεργασία σε κάθε επίπεδο: Σε οικονομικό, πολιτιστικό, στην εκπαίδευση, στην υγεία, στον αθλητισμό, σε όλους τους τομείς. «Είμαστε δύο γειτονικές χώρες και πιστεύω ότι έχουμε τόσες δυνατότητες μπροστά μας από τις οποίες οι πολίτες από μόνοι τους θα διαπιστώσουν ότι φέρνει μόνο θετικά αποτελέσματα για τις δύο χώρες και τους δύο λαούς» συμπλήρωσε.

Επίσης, ο Ζ. Ζάεφ απαντώντας σε σχετική ερώτηση, θέλησε να απευθυνθεί προσωπικά στους κ.κ. Πάνο Καμμένο και Κυριάκο Μητσοτάκη, λέγοντας πως «αποκτήσαμε όνομα με γεωγραφικό προσδιορισμό για όλες τις χρήσεις, ότι αυτό θα γίνει με συνταγματικές τροποποιήσεις και ότι ταυτόχρονα δεν θίγει την ιδιαιτερότητα του βορείου τμήματος της Ελλάδας». Πιο συγκεκριμένα, ανέφερε πως το άρθρο 7, παράγραφος 2 και 3 διαχωρίζει με σαφήνεια το ελληνικό κομμάτι της Μακεδονίας από το δικό τους, εκφράζει «απόλυτο σεβασμό προς την ελληνική κληρονομιά, προς εκείνους που νιώθουν Έλληνες Μακεδόνες» και πρόσθεσε: «Εμείς αυτό το σεβόμαστε και θέλουμε σε αυτή τη βάση να οικοδομήσουμε τη φιλία μας. Με τον αμοιβαίο διαχωρισμό αυτών των ζητημάτων ταυτότητας, διότι η ταυτότητα είναι αίσθημα, δεν μπορεί να ορισθεί με συμφωνίες. Δεχόμενοι τη χρήση erga omnes πιστεύω ότι και τα ζητήματα ταυτότητας που συζητιούνται προστατεύονται στην ελληνική πλευρά. Θέλω να απευθυνθώ σε αυτούς και να τους καλέσω να δουν αυτό το ζήτημα με αυτόν τον τρόπο. Οι βλέψεις προς την Ελλάδα είναι μόνο τουριστικές, φιλικές».

Συνεχίζοντας στο ίδιο πνεύμα, ο πρωθυπουργός της πΓΔΜ ανέφερε στη συνέντευξή του στην ΕΡΤ και τον δημοσιογράφο Φάνη Παπαθανασίου, ότι απόδειξη ότι η συμφωνία είναι δίκαιη είναι το γεγονός ότι η αντιπολίτευση στις δύο χώρες έχει επικριτική θέση ως προς τη συμφωνία. Αυτό σημαίνει ότι και οι δύο πλευρές εξίσου έκαναν υποχωρήσεις και εξίσου αποκόμισαν οφέλη, προσέθεσε.

Εκμυστηρεύθηκε πως η πιο δύσκολη στιγμή γι' αυτόν ήταν εκεί που έπρεπε να δεχτεί την αιτιολόγηση για ποιο λόγο το όνομα θα πρέπει να είναι για όλες τις χρήσεις και στο εσωτερικό με συνταγματικές αλλαγές και έκανε γνωστό πως η απάντηση από την ελληνική πλευρά, από τον πρωθυπουργό Αλέξη Τσίπρα και τον υπουργό Εξωτερικών Νίκο Κοτζιά ήταν ότι αν δεν κλείσει με αυτό τον τρόπο ολοκληρωτικά το θέμα, στο μέλλον θα προκύψουν και νέα προβλήματα. Και αυτό είναι γεγονός, παραδέχθηκε, «όσο αυτό και να ήταν δύσκολο, αυτό ήταν το σημείο καμπής» και σημείωσε σε άλλο σημείο της συνέντευξης: «Δεν είναι εύκολο, ξέρω όμως ότι οι ηγέτες πρέπει να ηγούνται και να εξασφαλίζουν ένα καλό μέλλον για τα παιδιά και τις επερχόμενες γενιές. Αυτό είναι υποχρέωσή μας. Μπορεί και να στοιχίσει στην πολιτική καριέρα τη δική μου και του Αλέξη Τσίπρα, αλλά ξέρω ότι οι δύο χώρες μας θα έχουν οφέλη. Αυτό ήταν το επώδυνο θέμα». Αντέταξε σε αυτό πως μαζί με τον Έλληνα πρωθυπουργό έκαναν ένα ιστορικό βήμα για το οποίο δήλωσε βέβαιος ότι οι πολίτες θα δουν τα οφέλη, όχι σε 5 και 10 χρόνια, αλλά σε 5 και 10 μήνες.

Σε ερώτηση για το ποιος ήταν ο καθοριστικός παράγοντας που οδήγησε στη συμφωνία, απάντησε κατηγορηματικά το «erga omnes» και διευκρίνισε: «Επειδή το πιο επώδυνο θέμα στη συμφωνία είναι η εσωτερική χρήση του ονόματος και η ανάγκη να αλλάξει στο Σύνταγμα είναι επώδυνο ζήτημα. Ραγίζει την καρδιά. Τη δική μου και του λαού μου. Αλλά δίνει μεγάλη προοπτική για τους πολίτες μας. Δημιουργούμε έναν καινούργιο φίλο, τον νότιο γείτονά μας με τον οποίο πρέπει να αναπτύξουμε τεράστια φιλία. Ανοίγει προοπτική για την ΕΕ και το ΝΑΤΟ.

Ταυτόχρονα, ο Ζ. Ζάεφ εξέφρασε την πεποίθησή του ότι το δημοψήφισμα θα είναι επιτυχές, δηλώνοντας τη βεβαιότητά του ότι οι πολίτες της πΓΔΜ θα αδράξουν το μέλλον. Συνεχίζοντας ο Ζ. Ζάεφ αποκάλυψε τις σκέψεις του για το ερώτημα που θα διατυπωθεί στο δημοψήφισμα. «Είμαι πεπεισμένος ότι ο λαός θα είναι υπέρ της συμφωνίας με την Ελλάδα επειδή το ερώτημα πιθανότατα θα είναι αν είστε υπέρ της ΕΕ και του ΝΑΤΟ και υπέρ της συμφωνίας με την Ελλάδα. Προς αυτήν την κατεύθυνση θα είναι το ερώτημα επειδή τα δύο αυτά θέματα είναι αλληλένδετα. Και από την άποψη αυτή όταν οι πολίτες θα δώσουν την ψήφο τους, οι πολιτικοί, η κυβέρνηση, το κοινοβούλιο, ο Πρόεδρος της χώρας, είμαστε υποχρεωμένοι να την σεβαστούμε. Ίσως το ερώτημα είναι: “Είστε υπέρ της ΕΕ και του ΝΑΤΟ υποστηρίζοντας την ονομασία Δημοκρατία της Βόρειας Μακεδονίας”».

Σε ό,τι αφορά την ημερομηνία διεξαγωγής του δημοψηφίσματος, απάντησε ότι η συζήτηση στο Κοινοβούλιο των Σκοπίων θα ξεκινήσει μετά τη Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ, στις 12 Ιουλίου, και εκτίμησε ότι θα πραγματοποιηθεί στο τέλος Σεπτεμβρίου. Ειδικότερα, ως πιθανές ημερομηνίες προσδιόρισε την 23η Σεπτεμβρίου, την 30η Σεπτεμβρίου, την 7η Οκτωβρίου. Διαμήνυσε μάλιστα πως το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος θα είναι δεσμευτικό για όλους στο κοινοβούλιο και για όλους τους θεσμούς του κράτους.

Επόμενο βήμα, που θα ακολουθήσει ένα θετικό για τη συμφωνία αποτέλεσμα στο δημοψήφισμα, θα είναι οι αλλαγές στο Σύνταγμα της πΓΔΜ. «Μετά το επιτυχές δημοψήφισμα θέλουμε να έχουμε τρεις μήνες, χρόνος που μας επαρκεί, για να κάνουμε τις συνταγματικές αλλαγές, με τις οποίες ολοκληρώνουμε την πλήρη αλλαγή στη χρήση του ονόματος, με βάση τις φάσεις που προβλέπονται από την συμφωνία» τόνισε συγκεκριμένα. Όσον αφορά την ψήφιση των συνταγματικών αλλαγών από το Κοινοβούλιο της γείτονας χώρας, είπε πως ο στόχος που έχουν θέσει είναι η 15η Ιανουαρίου, σημειώνοντας πως αν γίνει νωρίτερα ακόμη καλύτερα. «Μάλιστα θέλουμε να το τελειώσουμε πριν από τις γιορτές των Χριστουγέννων και τις Πρωτοχρονιάς γι' αυτό τον λόγο αφήνουμε τρεις μήνες σύμφωνα με το σύνταγμά μας και τη νομοθεσία. Χρειάζονται περίπου 100 μέρες. Γι' αυτό λέμε για τις 15 Ιανουαρίου» σημείωσε.

Σε αυτό το πλαίσιο, εξέφρασε την πεποίθηση πως μετά από ένα επιτυχές δημοψήφισμα «όλοι στο Κοινοβούλιο θα ακούσουν αυτό που ο λαός θα πει και ανάλογα θα ψηφίσουν» και επισήμανε: «Λαμβάνουμε ως μήνυμα ακόμα και από τον Πρόεδρο της χώρας Γκιόργκι Ιβάνοφ ότι αν το δημοψήφισμα είναι επιτυχές, και αυτός θα υποστηρίξει τη συμφωνία με την Ελλάδα και όλα όσα ακολουθούν ως επόμενη φάση. Το ίδιο και η αντιπολίτευση. Σίγουρα υπάρχουν διαφορετικές απόψεις, αυτό είναι Δημοκρατία αλλά μετά το δημοψήφισμα ακολουθούν οι συνταγματικές αλλαγές».

Στην κατεύθυνση αυτή, δήλωσε πως μετά την ψήφιση των συνταγματικών αλλαγών «αναμένουμε ότι το ελληνικό κοινοβούλιο θα κυρώσει τη συμφωνία που υπογράψαμε και στη συνέχεια να ακολουθήσει η κύρωση του πρωτοκόλλου για ένταξη στο ΝΑΤΟ».

Ερωτηθείς πότε θα ισχύσει η νέα ονομασία «Δημοκρατία της Βόρειας Μακεδονίας», ο Ζ. Ζάεφ απάντησε πως μετά την κύρωση της συμφωνίας με την Ελλάδα, θα έχει κυρωθεί και από τις δύο πλευρές και θα τεθεί σε ισχύ. «Και αυτό σημαίνει ότι τότε θα είμαστε Δημοκρατία της Βόρειας Μακεδονίας, για την Ελλάδα, τη Βουλγαρία για όλους τους γείτονές μας για όλες τις χώρες τους κόσμου, για όλους τους διεθνείς οργανισμούς» εξήγησε.

Ταυτόχρονα με τις συνταγματικές αλλαγές, επισήμανε, θα ανοίξουν τα διαπραγματευτικά κεφάλαια με την ΕΕ έτσι θα προχωράει και η χρήση τους ονόματος στο εσωτερικό. «Κάθε κεφάλαιο αφορά όλους τους θεσμούς και έτσι η χρήση θα μπαίνει σταδιακά και στο εσωτερικό. Με τον τρόπο αυτό η Ελλάδα θα μας βοηθήσει να προχωρήσουμε με τα κεφάλαια, για να προχωρήσει πιο γρήγορα και η χρήση στο εσωτερικό. Με την πλήρη ένταξη στην ΕΕ που όλοι περιμένουμε να μην είναι αργότερα από το 2025, η χώρα και στο εσωτερικό και στο εξωτερικό θα είναι Δημοκρατία της Βόρειας Μακεδονίας» συμπλήρωσε.

Ως προς την ένταξη της χώρας του στο ΝΑΤΟ, είπε πως η χώρα του περιμένει την επόμενη εβδομάδα ότι θα λάβει πρόσκληση από τη βορειοατλαντική συμμαχία, με την οποία ουσιαστικά θα ξεκινήσουμε διαπραγματεύσεις για την εισδοχή. Αυτές θα διαρκέσουν μέχρι τον Ιανουάριο του 2019, οπότε θα έχουν ολοκληρωθεί οι διαδικασίες με το δημοψήφισμα και τις συνταγματικές αλλαγές και η κύρωση από την Ελλάδα, εκτίμησε και ανέφερε πως αμέσως μετά αρχίζει η δεύτερη φάση της πρόσκλησης για ένταξη στο ΝΑΤΟ, που είναι η κύρωση της συμφωνίας προσχώρησης από τα κράτη-μέλη, εκφράζοντας την ελπίδα ότι η Ελλάδα θα είναι η πρώτη χώρα-μέλος που θα την κυρώσει εφόσον και η πΓΔΜ εκπληρώσει τα συμφωνηθέντα.

Στη συνέχεια ο Ζ. Ζάεφ έπλεξε το εγκώμιο του Έλληνα πρωθυπουργού, λέγοντας πως αυτό που έδειξε συνιστά πρότυπο ευρωπαϊκής ηγεσίας και ευρωπαϊκής συμπεριφοράς. «Πιθανότατα βρεθήκαμε δύο άνθρωποι, εγώ και ο Αλέξης που αγαπάμε πολύ τις χώρες μας, τόσο πολύ που δεν υπολογίζουμε τις πολιτικές μας καριέρες. Σημασία έχει το μέλλον των χωρών μας. Αναγνώρισα αυτήν την αγάπη που έχει ο Αλέξης Τσίπρας για τη χώρα του. Τα αισθήματα που κυριαρχούν στο Βόρειο τμήμα της Ελλάδας, τη Μακεδονία, τα γνωρίζει. Ο παππούς του είναι από την Καβάλα. Τα αισθήματα αυτά τα εξέφρασε ανοιχτά. Κάποια στιγμή γίναμε και νομικοί στις συνομιλίες αλλά μιλήσαμε για την ουσία. Κάποιες στιγμές μιλήσαμε και για τις οικογένειές μας» προσέθεσε.

Καταληκτικά, ο Ζ. Ζάεφ υποστήριξε πως θα ήταν πιο εύκολο για την Ελλάδα και για τη χώρα του αν το έλυναν το '92, το '93 ή το 1994 το ζήτημα.


Ολόκληρη η συνέντευξη

Φ. ΠΑΠΑΘΑΝΑΣΙΟΥ: Κύριε Πρωθυπουργέ σας ευχαριστώ για αυτήν τη συνέντευξη στην Ελληνική Δημόσια Τηλεόραση. Να μπούμε αμέσως στην ουσία. ΄Εχουν περάσει τρεις εβδομάδες από τη συμφωνία στις Πρέσπες και είναι προφανές ότι η κοινή γνώμη και εδώ και στην Ελλάδα δεν έχει αγκαλιάσει τη συμφωνία. Για κάποιους είναι ένας καλός συμβιβασμός για κάποιους άλλους είναι ένας επώδυνος συμβιβασμός. Ανησυχείτε ότι κάτι μπορεί να πάει στραβά και τελικά να μην εφαρμοστεί;

Ζ. ΖΑΕΦ: Πρώτα να χαιρετήσω τους τηλεθεατές της ΕΡΤ της Ελληνικής Δημόσιας Τηλεόρασης. Όλους τους πολίτες της Ελλάδας. Χαίρομαι που έχω την τιμή να δώσω συνέντευξη σε ένα τόσο σημαντικό μέσο ενημέρωσης του νότιου γείτονά μας, της Ελλάδας. Η συμφωνία, μάλλον από μόνη της δείχνει ότι δεν είναι εύκολη και γι’ αυτό κι έχει ανοίξει αυτή η δημόσια συζήτηση. Αλλά πρόκειται για δύο δημοκρατικές χώρες και είναι καλό να υπάρχουν δημόσιες συζητήσεις. Η δημόσια συζήτηση στο τέλος θα αναδείξει την αλήθεια και η αλήθεια είναι ότι με τη συμφωνία προσπαθούμε να δημιουργήσουμε φιλία και να εξασφαλίσουμε θετικό μελλον που θα εγγυάται το μέλλον των πολιτών της Ελλάδας και της χώρας μου, γνωρίζοντας πως ό,τι μέχρι τώρα ήταν εμπόδιο αυτά τα 27 χρονια να αναπτυχθούν εξαιρετκές διμερείς σχέσεις επιτέλους θα μπει στην άκρη και θα δημιουργήσει μια δυνατότητα για συνεργασία σε κάθε επίπεδο: Σε οικονομικό, πολιτιστικό, στην εκπαίδευση στην υγεία, στον αθλητισμό, σε όλους τους τομείς. Είμαστε δύο γειτονικές χώρες και πιστεύω ότι έχουμε τόσες δυνατότητες μπροστά μας από τις οποίες οι πολίτες από μόνοι τους θα διαπιστώσουν ότι φέρνει μόνο θετικά αποτελέσματα για τις δύο χώρες και τους δύο λαούς.

Φ. ΠΑΠΑΘΑΝΑΣΙΟΥ: Ανησυχείτε όμως ότι κάτι μπορεί να συμβεί με τη συμφωνία και να μην εφαρμοστεί;

Ζ. ΖΑΕΦ: Ασφαλώς και ανησυχώ. Εμείς είμαστε απλοί άνθρωποι. Και ο ομόλογός μου ο Αλέξης Τσίπρας είναι απλός άνθρωπος. Αυτό που μας ανησυχεί είναι αν θα ολοκληρώσουμε τις διαδικασίες μέχρι το τέλος, γιατί δεν υπάρχει αμφιβολία ότι πιστεύουμε και οι δύο σε αυτή την υπόθεση όπως πιστεύουν και οι δύο υπουργοἰ μας ο Νίκος και ο Νίκολα από την πλευρά μας.
Αλλά σίγουρα εμείς είμαστε μόνο για να υπηρετούμε τον λαό, οι πολίτες αποφασίζουν μέσω των δικών τους θεσμών, η Ελλάδα μέσω της Βουλής κι εδώ στη χώρα μου μέσω του δημοψηφίσματος που θα έχουμε που είναι πολύ σημαντικό για να μπορούν έτσι οι πολίτες για ένα τόσο ευαίσθητο θέμα που αλλάζει το συνταγματικό μας όνομα να εκφράσουν τη βούλησή τους. Είμαι πεπεισμένος ότι το δημοψήφισμα θα είναι επιτυχές. Ξέρω ότι οι πολίτες μας θέλουν φιλία με την Ελλάδα, θέλουν να ενταχθούν στην ΕΕ και στο ΝΑΤΟ. Ξέρω ότι όσο και να είναι επίπονο και δύσκολο το ζήτημα είμαι σίγουρος ότι θα αδράξουν το μέλλον και το ίδιο θα συμβεί και στην Ελλάδα. Ξέρω ότι εἰναι επώδυνο ζήτημα για την Ελλάδα. Δεν είναι τόσο εὐκολο. Εγώ καταλαβαίνω όλους τους ανθρώπους που έχουν κριτική τοποθέτηση επί του θέματος. Πιθανότατα χρειάζονται περισσότερο χρόνο για να καταλάβουν όλοι ότι αυτό φέρνει μόνο ωφέλη και για τις δύο χώρες. Εκείνο που για μἐνα είναι εξίσου σημαντικό είναι ότι οι πολιτικοί ηγέτες του Ελληνικού λαού, της αντιπολίτευσης, θεωροὐσαν σημαντικό η λύση να είναι erga omnes και αυτό ήταν πιθανότητα ένα από τα πιο δύσκολα σημεία στη διάρκεια της διαπραγμάτευσης. Ταυτόχρονα γίνονται σκέψεις για δημόσιο διάλογο σχετικά με τη διαδικασία που ακολουθεί αλλά επίσης πιστεύω ότι και εκείνοι που διαφωνούν θα πειστούν ότι είναι προς όφελος και των δύο χωρών.

Φ. ΠΑΠΑΘΑΝΑΣΙΟΥ: Τι σας κάνει να πιστεύετε ότι θα κερδίσετε το δημοψήφισμα και θα περάσετε την αναθεώρηση του συντἀγματος παρά τη στάση της αντιπολίτευσης και του προέδρου Γκιόργκι Ιβανόφ που είναι απέναντι;

Ζ. ΖΑΕΦ: Απόδειξη ότι η συμφωνία είναι δίκαιη είναι το γεγονός ότι η αντιπολίτευση στις δύο χώρες έχουν επικριτική θέση ως προς τη συμφωνία. Αυτό σημαίνει ότι και οι δύο πλευρές εξίσου έκαναν υποχωρήσεις και εξίσου αποκόμισαν ωφέλη. Αλλά στο τέλος και οι δύο χώρες είναι αυτές που κερδίζουν. Οι δύο λαοί κερδίζουν και για μένα είναι πολύ σημαντικό ότι η δημόσια συζήτηση στο εσωτερικό της Δημοκρατίας της Μακεδονίας εξελίσσεται έτσι που η αντιπολίτευση, είναι από τη μία πλευρά υπέρ της ΕΕ και του ΝΑΤΟ και από την άλλη είναι κατά της συμφωνίας, με ένα τρόπο που δεν στέκει. Το ερώτημα του δημοψηφίσματος θα μας αναγκάσει όλους εμάς τους πολιτικούς να ακούσουμε τους πολίτες, δηλαδή και την κυβέρνηση και την αντιπολίτευση και τον πρόεδρο Ιβανώφ, επειδή όλοι εμείς υπηρετούμε τους πολίτες. Το δημοψήφισμα θα είναι επιτυχές και μ’ αυτόν τον τρόπο θα ακολουθήσουν και οι συνταγματικές αλλαγές και η υπογραφή εκ μέρους του προέδρου της χώρας ώστε να αναμένουμε να κυρώσει τη συμφωνία και η ελληνική βουλή.

Φ. ΠΑΠΑΘΑΝΑΣΙΟΥ: Σας προβληματίζει η αρνητική στάση της αντιπολίτευσης στην Ελλάδα και του εταίρου της κυβέρνησης του κ. Καμμένου, υπο την έννοια ότι μπορεί εσείς να πραγματοποιήσετε αυτά που έχετε συμφωνήσει αλλά τελικά η συμφωνία να μην περάσει από την ελληνική βουλή.

Ζ. ΖΑΕΦ: Ξέρετε εμείς έχουμε πάρει τις αποφάσεις μας και πιστεύω ότι θα αντιληφθούμε όλοι μας ότι η συμφωνία θα βοηθήσει τους πολίτες και τις χώρες μας. Θέλω να απευθυνθώ στον κ. Καμμένο και στον κ. Μητσοτάκη. Η πιο δύσκολη στιγμή για μένα ήταν εκεί που έπρεπε να δεχτώ την αιτιολόγηση για πιο λόγο το όνομα θα πρέπει να είναι για όλες τις χρήσεις και στο εσωτερικό με συνταγματικές αλλαγές. Η απάντηση από την ελληνική πλευρά από τον Πρωθυπουργό Α. Τσίπρα και τον ΥΠΕΞ Ν. Κοτζιά ήταν ότι αν δεν κλείσει με αυτό τον τρόπο ολοκληρωτικά το θέμα, στο μέλλον θα προκύψουν και νέα προβλήματα. Και αυτό είναι γεγόνος. Όσο αυτό και να ήταν δύσκολο αυτό ηταν το σημείο καμπής. Πρέπει να ξέρει ο κ. Καμμένος κι ο κ. Μητσοτάκης ότι αποκτήσαμε όνομα με γεωγραφικό προσδιορισμό για όλες τις χρήσεις ότι αυτό θα γίνει με συνταγματικές τροποποιήσεις και ότι ταυτόχρονα δεν θίγει την ιδιαιτερότητα του Βόρειου τμήματος της Ελλάδας.
Το άρθρο 7, παράγραφος 2 και 3 διαχωρίζει με σαφήνεια το ελληνικό κομμάτι της Μακεδονίας από το δικό μας και από αυτήν την άποψη εκφράζουμε απόλυτο σεβασμό προς την ελληνική κληρονομιά προς εκείνους που νιώθουν ΄Ελληνες Μακεδόνες.
Εμείς δεν έχουμε πρόβλημα με αυτό. Εμείς αυτό το σεβόμαστε και θελουμε σε αυτή τη βάση να οικοδομήσουμε τη φιλία μας. Με τον αμοιβαίο διαχωρισμό αυτών των ζητημάτων ταυτότητας, διότι η ταυτότητα είναι αίσθημα, δεν μπορεί να ορισθεί με συμφωνίες. Δεχόμενοι τη χρήση erga omnes πιστεύω ότι και τα ζητήματα ταυτότητας που συζητιούνται προστατεύονται στην ελληνική πλευρά. Θέλω να απευθυνθώ σε αυτούς και να τους καλέσω να δουν αυτό το ζήτημα με αυτόν τον τρόπο. Οι βλέψεις προς την Ελλάδα είναι μόνο τουριστικές, φιλικές.

Φ. ΠΑΠΑΘΑΝΑΣΙΟΥ: Αναφερθήκατε κι εσείς στο πόσο ευαίσθτητο είναι αυτό το ζήτημα. Με βάση τη συμφωνία κάθε πλευρά αντιλαμβάνεται την έννοια του όρου Μακεδονικός και Μακεδονική ταυτότητα, διαφορετικά. Εναπόκειται στην κρίση και το αίσθηκα του ενός και του άλλου στις δύο χώρες. Θα σας πω γιατί το αναφέρω. Ήρθα στα Σκόπια από τη Θεσσαλονίκη και μιλώντας με Μακεδόνες πολίτες μου είπαν ότι νιώθουν θιγμένοι με τις αναφορές σας για μακεδονική ταυτότητα γιατί δεν αναφέρετε την σλαβική προέλευση όπως το διαχωρίζετε τώρα.

Ζ ΖΑΕΦ: Λοιπόν εμείς δεχόμαστε την ελληνιστική μακεδονική ταυτότητα και δεν έχουμε τίποτα κατά αυτής. Την αναγνωρίζουμε. Εκεί είναι οι φίλοι μας όταν είμαστε στη Θεσσαλονίκη, στη Χαλκιδική, στην Ασπροβάλτα, στη Λάρισα παντού όπου πηγαίνουμε και πιστεύω απόλυτα ότι σε τέτοιες στιγμές οι πολίτες στην περιοχή Μακεδονία θα αποδεχθούν αυτό που ειλικρινά εμείς πιστεύουμε. Εμείς έχουμε άλλα θέματα ταυτότητας, δεν είμαστε κομμάτι της ελληνιστικής ιστορίας της Μακεδονίας. Εμείς διαφέρουμε στο πλαίσιο αυτών των συνόρων, με τη δική μας ιδιαιτερότητα, με τον πολιτισμό μας, με την ιστορία μας, οι οποία μπορεί μόνο να είναι συμπληρωματική και δεν αναιρεί κανέναν από τους αλλους πολιτισμούς. Λαμβάνοντας αυτό υπόψη η αμοιβαία αναγνώριση τον ταυτοτήτων λειτουργεί μόνο ως όφελος. Εμείς δείξαμε στον κόσμο ένα πρότυπο για το πως επιλύονται τα ζητήματα ταυτότητας. Η Ελλάδα πρέπει να είναι περήφανη. Και εγώ είμαι περήφανος όταν έχω μια τέτοια συμφωνία. Είναι μια συμφωνία φιλίας. Είμαι πεπεισμένος πως όλοι οι ηγέτες στην Ελλάδα, όχι μονο ο πρωθυπουργός Α. Τσίπρας πρέπει να βλέπουν τη θετική πλευρά. Το ποτήρι το βλέπουμε μισοάδειο ή μισογεμάτο. Ας δούμε ότι είναι μισογεμάτο, για να μπορούμε να δώσουμε στους πολίτες μας κάποιο νερο, οι οποίοι μέχρι τώρα με αυτο το πρόβλημα αντιμετωπιζαν εμπόδια στη συνεργασία τους. Υπο αυτές τις συνθήκες ακόμη και με ανεπίλυτο το ζήτημα αυτό είχαμε πάνω από ένα εκατομμύριο διακόσιες χιλιάδες επισκέψεις στην Ελλάδα ενώ είμαστε ένα εκατομμύριο εξακόσιες χιλιάδες πολίτες στη χώρα. Η φιλία υπάρχει μεταξύ των λαών μας. Είμαι πεπεισμένος ότι όλοι θα καταλάβουν πολύ σύντομα ότι η ολοκλήρωση αυτής της διαδικασίας θα φέρει μόνο θετικά αποτελέσματα για τις δύο χώρες και τους δύο λαούς.



Φ. ΠΑΠΑΘΑΝΑΣΙΟΥ: Η επόμενη φάση στη διαδικασία τώρα είναι το δημοψήφισμα. Πότε σκοπεύετε να το διενεργήσετε;

Ζ. ΖΑΕΦ: Περιμένουμε στις 12 Ιουλίου μετά τη Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ να ξεκινήσουμε τη συζήτηση στο κοινοβούλιο. Η κυβέρνηση, η αντιπολίτευση, όλοι μαζί. Πιθανότατα θα γίνει στο τέλος Σεπτεμβρίου. Θέλουμε να έχουμε τρεις μήνες μετά το επιτυχές δημοψήφισμα, χρόνος που μας επαρκεί για να κάνουμε τις συνταγματικές αλλαγές, με τις οποίες ολοκληρώνουμε την πλήρη αλλαγή στη χρήση του ονόματος, με βάση τις φάσεις που προβλέπονται από τη συμφωνία. Έτσι το δημοψήφισμα θα γίνει στις 23 Σεπτεμβρίου ή στις 30 Σεπτεμβρίου ή στις 7 Οκτωβρίου. Αυτές είναι οι ημερομηνίες γύρω από τις οποίες θα ληφθεί η απόφαση.

Φ. ΠΑΠΑΘΑΝΑΣΙΟΥ: Από εκεί και πέρα πείτε μας για το χρονοδιάγραμμα. Πότε θα ολοκληρωθεί ή διαδικασία; Ιανουάριο, Φεβρουάριο; Πότε σκοπεύετε να κυρωθεί η συμφωνία από τη Βουλή;

Ζ. ΖΑΕΦ: Ο στόχος που έχουμε θέσει είναι η 15η Ιανουαρίου. Αν γίνει νωρίτερα ακόμη καλύτερα. Μάλιστα θέλουμε να το τελειώσουμε πριν τις γιορτές των Χριστουγέννων και τις Πρωτοχρονιάς γι’ αυτόν τον λόγο αφήνουμε τρεις μήνες σύμφωνα με το σύνταγμά μας και τη νομοθεσία. Χρειάζονται περίπου 100 μέρες. Γι’ αυτό λέμε για τις 15 Ιανουαρίου. Με το επιτυχές δημοψήφισμα είμαι πεπεισμένος ότι όλοι στο Κοινοβούλιο θα ακούσουν αυτό που ο λαός θα πει στο δημοψήφισμα και ανάλογα θα ψηφίσουν. Αυτό σήμερα, λαμβάνουμε ως μήνυμα ακόμα και από τον Πρόεδρο της χώρας Γκιόργκι Ιβάνοφ ότι αν το δημοψήφισμα είναι επιτυχές και αυτός θα υποστηρίξει τη συμφωνία με την Ελλάδα και όλα όσα ακολουθούν ώς επόμενη φάση. Το ίδιο και η αντιπολίτευση. Σίγουρα υπάρχουν διαφορετικές απόψεις αυτό είναι Δημοκρατία αλλά μετά το δημοψήφισμα ακολουθούν οι συνταγματικές αλλαγές. Αναμένουμε ότι το ελληνικό κοινοβούλιο θα κυρώσει τη συμφωνία που υπογράψαμε και στη συνέχεια να ακολουθήσει η κύρωση του πρωτοκόλλου για ένταξη στο ΝΑΤΟ.

Φ. ΠΑΠΑΘΑΝΑΣΙΟΥ: Θα έχει δεσμευτικό χαρακτήρα το δημοψήφισμα κ. Πρωθυπουργέ;

Ζ.ΖΑΕΦ: Ναι το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος θα είναι δεσμευτικό για όλους στο κοινοβούλιο και για όλους τους θεσμούς του κράτους. Για εμάς επιτυχές δημοψήφισμα σημαίνει 50% συν ένας συμμετοχή και το αποτέλεσμα να είναι δεσμευτκό για όλους. Όλοι συμφωνούμε με αυτό. Είμαστε δημοκρατική χώρα, ο λαός μας εκλέγει και πρέπει να τον υπηρετούμε. Είμαι πεπεισμένος ότι ο λαός θα είναι υπέρ της συμφωνίας με την Ελλάδα επειδή το ερώτημα πιθανότατα θα είναι αν είστε υπέρ της ΕΕ και του ΝΑΤΟ και υπέρ της συμφωνίας με την Ελλάδα. Προς αυτήν την κατεύθυνση θα είναι το ερώτημα επειδή τα δύο αυτά θέματα είναι αλληλένδετα. Και από την άποψη αυτή όταν οι πολίτες θα δώσουν την ψήφο τους, οι πολιτικοί, η κυβέρνηση, το κοινοβούλιο, ο Πρόεδρος της χώρας, είμαστε υποχρεωμένοι να τη σεβαστούμε. Ίσως το ερώτημα είναι: «Είστε υπέρ της ΕΕ και του ΝΑΤΟ υποστηρίζοντας την ονομασία Δημοκρατία της Βὀρειας Μακεδονίας». Γιατί αυτό είναι το θέμα. Πιστεύω, ότι οι πολίτες θα είναι απόλυτα θετικοί.

Φ. ΠΑΠΑΘΑΝΑΣΙΟΥ: Με βάση τη συμφωνία πότε θα ισχύσει η νέα ονομασία Δημοκρατία της Βόρειας Μακεδονίας;

Ζ. ΖΑΕΦ: Μετά την κύρωση της συμφωνίας με την Ελλάδα, θα έχει κυρωθεί και από τις δύο πλευρές και θα τεθεί σε ισχύ. Και αυτό σημαίνει ότι τότε θα είμαστε Δημοκρατία της Βόρειας Μακεδονίας, για την Ελλάδα, τη Βουλγαρία για όλους τους γείτονές μας για όλες τις χώρες τους κόσμου, για όλους τους διεθνείς οργανισμούς. Με τις συνταγματικές αλλαγές, όπως θα ανοίξουμε τα διαπραγματευτικά κεφάλαια με τη ΕΕ έτσι θα προχωρά και η χρήση τους ονόματος στο εσωτερικό. Κάθε κεφάλαιο αφορά όλους τους θεσμούς και έτσι η χρήση θα μπαίνει σταδιακά και στο εσωτερικό. Με τον τρόπο αυτό η Ελλάδα θα μας βοηθήσει να προχωρήσουμε με τα κεφάλαια, για να προχωρήσει πιο γρήγορα και η χρήση το εσωτερικό. Με την πλήρη ένταξη στην ΕΕ που όλοι περιμένουμε να μην είναι αργότερα από το 2025 η χώρα και στο εσωτερικό και στο εξωτερικό θα είναι Δημοκρατία της Βόρειας Μακεδονίας.

Φ. ΠΑΠΑΘΑΝΑΣΙΟΥ: Έχετε προσκληθεί στη σύνοδο κορυφής του ΝΑΤΟ την ερχόμενη εβδομάδα. Ποιά ακριβώς θα είναι η διαδικασία; Περιμένετε να λάβετε πρόσκληση ένταξης;

Ζ. ΖΑΕΦ: Περιμένουμε ότι θα λάβουμε πρόσκληση από το ΝΑΤΟ με την οποία ουσιαστικά θα ξεκινήσουμε διαπραγματεύσεις για την εισδοχή. Αυτές θα διαρκέσουν μέχρι τον Ιανουάριο του 2019, οπότε περιμένουμε ότι θα έχουν ολοκληρωθεί οι διαδικασίες στη «Μακεδονία» με το δημοψήφισμα και οι συνταγματικές αλλαγές και η κύρωση από την Ελλάδα. Αμέσως μετα αρχίζει η δεύτερη φάση της πρόσκλησης για ένταξη στο ΝΑΤΟ που είναι η κύρωση της συμφωνίας προσχώρησης από τα κράτη μέλη και ελπίζω ότι η Ελλάδα θα είναι η πρώτη χώρα μέλος που θα την κυρώσει εφόσον και εμείς εκπληρώσουμε τα συμφωνηθέντα.

Φ. ΠΑΠΑΘΑΝΑΣΙΟΥ: Στην Ευρωπαϊκή Ένωση τα πράγματα δεν είναι ξεκάθαρα για τη χώρα σας σχετικά με τις ενταξιακές διαπραγματεύσεις, παρα τη στήριξη τη Αθήνας και ιδιαιτέρως του Έλληνα υπουργού Εξωτερικών του κ. Κοτζιά λόγω των αντιδράσεων χωρών, όπως η Γαλλία και η Ολλανδἰα. Θα θέλατε να είχατε κάτι περισσότερο στα χέρια σας εν όψει και του δημοψηφίσματος;

Ζ. ΖΑΕΦ: Είμαι απόλυτα ικανοποιημένος, όπως και ο λαός μας με το γεγονός ότι λάβαμε ημερομηνία έναρξης ενταξιακών διαπραγματεύσεων τον Ιούνιο του 2019. Αυτό είναι δίκαιο λαμβάνοντας υπόψη ότι στην ΕΕ υπάρχουν εκλογές για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και σε αυτές τις συνθήκες έχουμε κι εμείς να κάνουμε το δημοψήφισμα. Έχουμε αρκετό χρόνο για να προετοιμαστούμε για τη διαδικασία screening που προηγείται της έναρξης του ανοίγματος των κεφαλαίων και της προετοιμασίας των διαπραγματευτικών ομάδων. Κάπου τον Ιούνιο του 2019 θα αρχίσουμε να ανοίγουμε τα διαπραγματευτικά κεφάλαια. Αυτό κατέστη εφικτό χάρις τους φίλους μας. Πρώτος νέος φίλος η Ελλάδα μαζί με τη Βουλγαρία, που έπεισαν τη Γαλλία. Φυσικά ευχαριστώ όλα τα κράτη- μέλη για την έναρξη ενταξιακών διαπραγατεύσεων για τη «Μακεδονία» και την Αλβανία. Χάρις στην Ελλάδα και τη Βουλγαρία, δύο γειτονικές χώρες οι οποίες είναι μέλη της ΕΕ και προσπάθησαν να πείσουν τα υπόλοιπα 26 κράτη μέλη, μεταξύ αυτών τη Γαλλία και την Ολλανδία, ότι αξίζει να λάβουμε ημερομηνία έναρξης ενταξιακών διαπραγματεύσεων. Γιατί έχουμε ολοκληρώσει τις μεταρρυθμίσεις στη χώρα και λάβαμε απ᾽ την Κομισιόν σύσταση άνευ όρων για ἐναρξη διαπραγματεύσεων. Η συμφωνία που επιτύχαμε με την Ελλάδα χαιρετήθηκε και απο το Συμβούλιο των υπουργών και από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο ως καλό παράδειγμα ευρωπαϊκής συμπεριφοράς, στάσης και ηγεσίας. Αυτό που έδειξε ένας Πρωθυπουργός χώρας μέλους της ΕΕ, ο Αλέξης Τσίπρας συνιστά πρότυπο ευρωπαϊκής ηγεσίας και ευρωπαϊκής συμπεριφοράς σε όλη αυτήν την διαδικασία μαζί με εμάς για την επίλυση αυτού του τόσο ευαίσθητου ζητήματος. Είναι κάτι που έχει αξία για την Ευρώπη κι αποτελεί ωραίο μήνυμα για την ΕΕ. Γι’ αυτό η Ευρώπη θα είναι πολύ θετική απέναντί μας όπως θα είναι πολύ θετική απέναντι και στην Ελλάδα. Και από αυτήν την άποψη ένα μόνο θα πω. Πιθανότατα βρεθήκαμε δύο άνθρωποι, εγώ και ο Αλέξης που αγαπάμε πολύ τις χώρες μας, τόσο πολύ που δεν υπολογίζουμε τις πολιτικές μας καριέρες. Σημασἰα έχει το μέλλον των χωρών μας. Αναγνώρισα αυτήν την αγάπη που έχει ο Αλέξης Τσίπρας για τη χώρα του. Τα αισθήματα που κυριαρχούν στο Βόρειο τμήμα της Ελλάδας, την Μακεδονίας, τα γνωρίζει. Ο παππούς του είναι απο την Καβάλα. Τα αισθήματα αυτά τα εξέφρασε ανοιχτά. Κάποια στιγμή γίναμε και νομικοί στις συνομιλίες αλλά μιλήσαμε για την ουσία. Κάποιες στιγμές μλήσαμε και για τις οικογένειές μας.

Φ. ΠΑΠΑΘΑΝΑΣΙΟΥ: Στις τελευταίες ημέρες πριν από την συμφωνία στις Πρέσπες συζητήθηκε αρκετά στις δύο χώρες το τηλεφωνήμά σας προς τον Έλληνα πρωθυπουργό που καθυστερούσε για να κλείσει και τη συμφωνία. Ποιός ήταν ο παράγοντας, το σημείο στη διαπραγμάτευση που τελικά οδήγησε στη συμφωνία. Ήταν σχετικά με τον όνομα το erga omnes ή άλλα ζητήματα;

Ζ. ΖΑΕΦ: Το erga omnes ήταν το θέμα. Επειδή το πιὀ επώδυνο θέμα στη συμφωνία είναι η εσωτερική χρήση του ονόματος και η ανάγκη να αλλάξει στο Σύνταγμα. Είναι επώδυνο ζήτημα. Ραγίζει την καρδιά. Τη δική μου και του λαού μου. Αλλά δίνει μεγάλη προοπτική για τους πολίτες μας. Δημιουργούμε έναν καινούργιο φίλο, τον νότιο γείτονά μας με τον οποίο πρέπει να αναπτύξουμε τεράστια φιλία. Ανοίγει προοπτική για την ΕΕ και το ΝΑΤΟ. Είναι γεγονός από την ιστορική περιοχή της Μακεδονίας εμείς είμαστε το βόρειο τμήμα. Υπάρχει και νότιο τμήμα που είναι η περιοχή της Μακεδονίας στην Ελλάδα. Υπάρχει και ένα τμήμα στη Βουλγαρία, που είναι το ανατολικό και υπάρχει κι ένα τμήμα στην Αλβανία που είναι το δυτικό. Αυτό είναι γεγονός.
Όσο και αν είναι δύσκολο καταλαβαίνω τους πολίτες μου. Και για μένα εἰναι δύσκολο. Δεν είναι εύκολο, ξέρω όμως ότι οι ηγέτες πρέπει να ηγούνται και να εξασφαλίζουν ένα καλό μέλλον για τα παιδιά και τις επερχόμενες γενιἐς. Αυτό είναι υποχρέωσή μας. Μπορεί και να στοιχίσει στην πολιτική καριέρα την δική μου και του Αλεξη Τσίπρα αλλά ξέρω ότι οι δύο χώρες μας θα έχουν οφέλη. Αυτό ήταν το επώδυνο θέμα. Όταν συναντηθήκαμε στη Σόφια με ρώτησε ο Αλέξης για την οικογένειά μου και εγώ για τη δική του. Του είπα ότι εκείνη την ημέρα η γυναίκα μου με τα παιδιά μου ήταν στη Θεσσαλονίκη. Ήταν σε εμπορικό κέντρο για ψὠνια. Κι εκείνος με ρώτησε πως κι έτσι. Του είπα ότι η Θεσσαλονίκη από τη Στρώμνιστα όπου μένω, απέχει 100 χιλιόμετρα. Τα Σκόπια απέχουν 160 χιλιὀμετρα. Είμαστε εκεί κάθε μέρα. Οι πολίτες από το νότιο μέρος της χώρας μας πηγαἰνουν συνέχεια στην Ελλάδα. Έχουν δεσμούς οι πολίτες των χωρών μας. Ήρθαμε πιο κοντά σε αυτή τη διαδικασία και αυτό μας βοήθησε να κάνουμε αυτό το γεναίο βήμα με αγάπη προς τις χώρες και τους λαούς μας. Κάναμε ένα ιστορικό βήμα για το οποίο είμαι βέβαιος ότι οι πολίτες θα δουν τα οφέλη όχι σε 5 και 10 χρόνια αλλά σε 5 και 10 μήνες.

Φ. ΠΑΠΑΘΑΝΑΣΙΟΥ Ποια από τι συναντήσεις σας με τον Ελληνα Πρωθυπουργό ηταν καθοριστική για την συμφωνία;

Ζ. ΖΑΕΦ Η συνάντηση στο Νταβός. Εκεί είχαμε δύο ώρες κατ’ ιδίαν συζήτηση. Μιλήσαμε για τα πάντα. Ο κὐριος Αλέξης Τσιπρας, ο φίλος μου ο Αλεξης μου άνοιξε την καρδιά του κι έπρεπε και εγώ να κάνω το ίδιο. Πράγματι ανοίξαμε τις καρδιές στο τραπέζι κι αποδείξαμε ότι και οι δύο έχουμε την βούληση να βρούμε λύση. Υποσχεθήκαμε ότι ακόμα κι αν δεν βρούμε λύση είμαστε υποχρεωμένοι να οικοδομήσουμε δεσμούς φιλίας μεταξύ των χωρών μας. Αυτό το οφείλουμε στους πολίτες μας. Μετά αναφερθήκαμε στις ανάγκες. Ο Α. Τσίπρας ανέφερε τι είναι το ελάχιστο που περιμένει ο ελληνικός λαός. Εγώ μίλησα για τον δικό μας λαό και τι αναμένει. Κατά κάποιο τρόπο προσπαθήσαμε να κατανοήσουμε ποιες είναι οι κόκκινες γραμμές τις οποίες δεν μπορούμε να ξεπεράσουμε. Τότε βάλαμε τα θεμέλια για να δώσουμε ώθηση στους δυό υπουργους, Νίκο Κοτζιά και Νικόλα Ντιμιτρόφ τους οποίους ευχαριστώ ιδιαίτερα για την δημιουργικότητα τους, την εφευρετικότητα και την αγάπη τους προ την χώρα τους, ώστε να βρουν λύση την οποία σε πολιτικό επίπεδο εμείς οι πρωθυπουργοί καθορίσαμε.

Φ. ΠΑΠΑΘΑΝΑΣΙΟΥ: Στην Σόφια πάλι συναντηθήκατε μέχρι τις πρωινές ώρες. Ποια ήταν η φύση της συζήτησης; Ποιά θέματα αντιμετωπίσατε;

Ζ. ΖΑΕΦ: Εκεί πλέον μπήκαμε στην συζήτηση των θεμάτων ταυτότητας για εμάς και στο θέμα της χρήσης erga omnes που αποτελούσε προτεραιότητα για την Ελλάδα. Μάλλον ήταν οι πιο δύσκολες στιγμές. Μίλησα για το erga omnes που σημαίνει χρήση παντού, διεθνώς και στο εσωτερικό. Εκεί τότε κυριολεκτικά διαχωρίσαμε ποια είναι τα συναισθήματα του τμήματος του πληθυσμού της Ελλάδας που ζει στο βόρειο τμήμα της χώρας οι οποίοι αισθάνονται Έλληνες Μακεδόνες. Πάνω σε αυτό βρήκαμε τρόπο πως να μην αρνηθούμε όλα εκείνα που αποτελούν την κληρονομιά μας, την ιδιαιτερότητά μας, την διαφορετικότητα μας. Σε αυτό το σημείο επανέλαβα τις θέσεις μας. Οτι δεν έχουμε εδαφικές βλέψεις προς την Ελλάδα. Εγγυόμαστε το απαραβίαστο των συνόρων και σεβόμαστε όλη την ελληνική κληρονομιά. Η Ελλάδα έθεσε τα θεμέλια της Δημοκρατίας στο κόσμο, έχει ιστορικό ρόλο σε όλα τα Βαλκάνια και είναι ο ηγέτης των Βαλκανιων. Γιατί είναι η πρωτη χώρα μέλος της ΕΕ και του ΝΑΤΟ στην περιοχή. Τότε είπα ότι από όλες αυτές τις απόψεις μπορούμε να καταλάβουμε ο ένας τον άλλον και πιστεύω ότι αυτό ήταν το σημειο καμπής.
Στην δεύτερη συνάντηση γιατί είχαμε δύο συναντήσεις στην Σόφια, μιλήσαμε για την ονομασία Μακεδονία του Ίλιντεν. Και οι δυο είπαμε ότι αξιζει να πάμε πίσω στις χώρες μας, να μιλήσουμε με τους προέδρους και την αντιπολίτευση και ξέρουμε τι συνέβη. Σ’ αυτό το πλαίσιο κινήθηκαν οι συναντήσεις μας στην Σόφια.

Φ. ΠΑΠΑΘΑΝΑΣΙΟΥ: Παρά την αποφασιστικότητα την δική σας και του κ. Τσίπρα η διαδικασία της διαπραγμάτευσης ήταν μακρά και δύσκολη. Υπήρξε κάποια φάση στην οποία απογοητευτήκατε και είπατε ότι θα ήταν αδύνατο να επιτευχθεί συμφωνία;

Ζ. ΖΑΕΦ: Υπήρξε ένα πολύ δύσκολο διάστημα. Εγώ μίλησα γι’ αυτό στα δικά μας Μέσα Ενημέρωσης όταν είδα ότι πλέον ότι υπήρχε αδιέξοδο και δεν θα ήταν εφικτή η συμφωνία. Ήταν πολύ δυσκολο διάστημα. Πολύ δύσκολες μέρες. Ήμασταν στα τηλεφωνα εγώ και ο Αλέξης και οι υπουργοί εξωτερικών μας συνεχώς. Έγιναν προσπάθειες για δημιουργικότητα στην διατύπωση των λεξεων στην συμφωνια που θα αποτελούσαν επαρκή εγγύηση για εμας και για την Ελλάδα. Σε κάποιο σημείο ευχαρίστησα τον Πρωθυπουργό Α. Τσίπρα και αυτός εμένα πιστεύοντας ότι δώσαμε ότι είχαμε. Αυτές οι στιγμές αποδεικνύουν ότι ήταν μια δύσκολη συμφωνια. Είπαμε ο ένας στον άλλον σε ευχαριστώ φιλε μου που έκανες τα πάντα. Ισως δεν είναι δυνατόν να κάνουμε περισοτερα. Ας κρατήσουνε την φιλία μας και την φιλία των πολιτών μας. Το σκεφτήκαμε όμως λίγο και διαπιστώσαμε, ο Αλέξης πρωτίστως αλλα κι εγώ ότι έρχεται Σαββατοκύριακο. Είπαμε ας ξεκουραστούμε και μήπως την Δευτέρα που θα είμαστε πιο ξεκούραστοι να προσπαθησήσουμε ξανά. Περάσαμε αυτή την δύσκολη στιγμή στις συνομλίες και κατάλαβα ότι πρέπει να κάνουμε τα πάντα, να κάνουμε και τα τελευαταία βήματα. Να κατανοήσω εγω την Ελληνική πλευρα και ο Αλέξης την δική μου για να κάνουμε τελικά την τομή και να πάρουμε την αποφαση. Οι τελευταίες συνομιλίες αφορούσαν τη δημιουργικότητα τη δική μου και του Αλέξη στις διατυτυπώσεις. Εκεἰνη τη στιγμή είπαμε πως πρέπει να σταμαστήσουμε να είμαστε νομικοί και να γίνουμε πολιτικοί.Να μιλήσουμε για την ταυτότητα για το όνομα και για τη χρήση τους ονόματος και πως θα χρησιμοποιείται στο εσωτερικό. Σε όλους τους θεσμούς. Αντιμετωπίσαμε με εντιμότητα όλα τα θέματα. Ήμουν πολύ προσεκτικός για το θέμα της ταυτότητας των πολιτών της Ελλάδας πους ζουν στο βόρειο τμήμα της χώρας. Είμαι σίγουρος ότι κάναμε κάτι καλό και ξέρω ότι οι πολίτες μας θα το υποστηρίξουν.

Φ. ΠΑΠΑΘΑΝΑΣΙΟΥ: Λένε πολλοί ότι ίσως να χάθηκαν 25 χρόνια με αυτήν τη συμφωνία. Ότι θα μπορούσε δηλαδή να επιλυθεί το θέμα νωρίτερα σε αυτήν την περίοδο των 25 ετών. Συμφωνείτε;

Ζ. ΖΑΕΦ: Θα ήταν πιο εύκολο για την Ελλάδα και για τη «Δημοκρατία της Μακεδονίας» αν το λύναμε το ’92, το ’93 ή το 1994. Τότε θα ήταν πιο εύκολο. 'Ολη αυτή την περίοδο συνέβησαν πολλά πράγματα που άλλαξαν την κατάσταση προς το χειρότερο. Κι όπως εναλάσσονταν οι κυβερνήσεις γίνονταν όλο και πιό δύσκολο. Και ίσως αυτήν την στιγμή για εμάς να είναι ακόμα πιό δύσκολο. Αλλά αν δεν το λύναμε θα ήταν ακόμα δυσκολότερο για τους επόμενους. Και θα υπάρξουν επόμενοι πολιτικοί. Οι κυβερνήσεις αλλάζουν. Δεν είναι όμως αυτό το σημαντικό. Το σημαντικό είναι οι χώρες να πηγαίνουν μπροστά. Γι’ αυτό είμαι πεπεισμένος ότι ποτέ δεν είναι αργά να κάνεις κάτι καλό γα τον λαό και για τους πολίτες σου. Είμαι πεπεισμένος ότι όχι αργότερα από την Άνοιξη του 2019 ή τα μέσα του 2019 ο Ελληνικός λαός θε δεί μονάχα οφέλη. Μόνο θετικά πράγματα απ’ αυτήν τη συμφωνία. Το ίδιο και ο λαός στο δικό μας μέρος της Μακεδονίας, όχι στο ελληνιστικό. Θα δει μονάχα ωφέλη. Ξέρω ότι κάθε συμφωνία φέρνει πρόοδο, προοπτικἐς και από την άποψη αυτή προσωπικά στέλνω ένα μήνυμα σε όλους τους πολίτες της Ελλάδας, να μας βλέπουν ως φίλους. Είμαστε ο βόρειος γείτονάς σας. 'Εχουμε σαφώς διαχωρισμένα τα θέματα ταυτότητας. Αλλάζουμε το σύνταγμά μας επειδή πιστεύουμε σε αυτήν τη φιλία. Είμαι πεπεισμένοςς ότι θα φέρει ευμάρεια και ευημερία στους πολίτες της Ελλάδας και της «Δημοκρατίας της Μακεδονίας» που στο τέλος αυτής της διαδικασίας θα είναι Δημοκρατία της Βόρειας Μακεδονίας.

Φ. ΠΑΠΑΘΑΝΑΣΙΟΥ: Σας ευχαριστώ πολύ για τη συνέντευξη.

Ζ. ΖΑΕΦ: Εγώ σας ευχαριστώ.

πηγη