Μηχανισμός Ελληνικής Δικαιοσύνης: Ένας στοχασμός για τη δίκη των Σακκά και Σεϊσίδη

«Όλα τα ζώα είναι ίσα, αλλά μερικά ζώα είναι πιο ίσα από τα άλλα».

Τζορτζ Όργουελ, Η φάρμα των ζώων.

«33 και 32 μήνες φυλάκιση για τον Κώστα Σακκά και τον Μάριο Σεϊσίδη», ήταν η ετυμηγορία του δικαστηρίου μετά από 12ωρη μαραθώνια διαδικασία την Τετάρτη 17 Αυγούστου στο Β’ Αυτόφωρο Τριμελές Πλημμελειοδικείο της Αθήνας.

Οι Σακκάς και Σεϊσίδης συνοδεύονταν ξανά από κουκουλοφόρους της ΟΕΜ και των ΕΚΑΜ. Κι όχι μόνο αυτό: έξω από το κτίριο, όπου θα διεξαγόταν η δίκη, ήταν παρατεταγμένα ΜΑΤ, ενώ μέσα στην αίθουσα βρίσκονταν περισσότεροι από 30 ένστολοι και μη αστυνομικοί προκαλώντας φόβο, άγχος και και δυσφορία στο ακροατήριο.

Τα τελευταία 3 χρόνια της ζωής μου στην Ελλάδα έχω παρακολουθήσει ένα ευρύ φάσμα δικών στις αίθουσες: δίκες δολοφόνων, ατόμων που έχουν αποπειραθεί να διαπράξουν δολοφονίες, βιαστών, σαδιστών, μαχαιροβγαλτών… Πολλές από αυτές συνδέονταν άμεσα ή έμμεσα με την ελληνική (ακρο)δεξιά (οι κατηγορούμενοι ήταν μέλη ή ενθουσιώδεις υποστηρικτές της Χρυσής Αυγής, του ΛΑΟΣ, της Ν.Δ. ή αστυνομικοί/στρατιωτικοί). Τις περισσότερες από αυτές μπορούμε να τις χαρακτηρίσουμε πολιτικές δίκες. I

Όταν το Νοέμβριο του 2013 οι Διονύσης Λιακόπούλος και Χρήστος Στεργιόπουλος, που έχουν αρνηθεί ότι υπήρξαν υποστηρικτές της νεοναζιστικής Χ.Α., μαχαίρωσαν βάναυσα τον Πακιστανό μετανάστη Σαχζάτ Λουκμάν και τον άφησαν να πεθάνει σε τρομερούς πόνους μπήκαν στην αίθουσα του δικαστηρίου, την περισσότερη ώρα δεν υπήρχε αστυνομική παρουσία.

Το καλοκαίρι του 2014 παρακόλούθησα τις δίκες των εμπλεκόμενων σε πυροβολισμούς εναντίον μεταναστών για την υπόθεση της Μανωλάδας. Οι κατηγορούμενοι συγκεντρώθηκαν γύρω από τον μοχθηρό ολιγάρχη της φράουλας Νίκο Βαγγελάτο και απείλησαν τους φτωχούς και ευάλωτους μετανάστες μπροστά στην έδρα. Οι κατηγορούμενοι, που χρησιμοποιούσαν κυνηγετικό οπλο, για να «αντιμετωπίσουν» εξαντλημένους μετανάστες, απλήρωτους για 6 μήνες, περπατούσαν ελεύθερα γύρω από την αίθουσα και την άφησαν εξίσουν ελεύθεροι μετά την ανακοίνωση της ετυμηγορίας.

Στην περίπτωση του Ουαλίντ Τάλεμπ, του μετρημένου Αιγύπτιου εργάτη από τη Σαλαμίνα, ο οποίος βασανίστηκε, βιάστηκε και δέθηκε σε ένα δέντρο, ένα κουαρτέτο σαδιστών συγκεντρώθηκαν γύρω από τον φούρναρη Γιώργο Σγούρδα. Στη διάρκεια της δίκης περπατούσαν ελεύθερα στην αίθουσα και μετά την ανακοίνωση της ετυμηγορίας οι περισσότεροι και έξω από αυτή. Κανένα μέτρο ασφάλειας, καθόλου μαύρες κουκούλες, κανένα όπλο για άντρες, οι οποίοι επί 18 ώρες βασάνιζαν έναν άκακο μετανάστη.

Το ίδιο συνέβη και με την υπόθεση της απόπειρας δολοφονίας από τους Αυτόνομους Εθνικιστές, μια σκληρή συμμορία ακροδεξιών νεοναζί αστικών “wannabe” ανταρτών. Τον Ιούνιο και τον Ιούλιο του 2015 δικάστηκαν για την υπόθεση της Πανόρμου, όταν τον Ιανουάριο του 2010 η παραπάνω συμμορία επιτέθηκε σε αντιφασιστική συγκέντρωση. Οι κατηγορούμενοι γελούσαν στην αίθουσα στη διάρκεια των καταθέσεων των μαρτύρων. Δεν επιβλήθηκαν περιορισμοί στους νεοναζί υποστηρικτές. Θυμάμαι χαρακτηριστικά την πρόεδρο της έδρας να δηλώνει ότι η δίκη είναι «ασήμαντη και ας τελειώνουμε μ’ αυτή στα γρήγορα».

Επίσης, στη διάρκεια της δίκης των μαχαιροβγαλτών Βασίλη Σιατούνη και Αθανάσιου Στράτου για την επίθεση στο αντιεξουσιαστικό στέκι Αντίπνοια, που διεξάχθηκε το 2014 σε πρώτο βαθμό και, στη συνέχεια, το 2015 στο Εφετείο τα μέλη της Χ.Α. μπήκαν στην αίθουσα με ελάχιστη αστυνομική παρουσία.

Στη δίκη του βίαιου και απρόβλεπτου Κωνσταντίνου Κοντομούς, που επιτέθηκε σε Πακιστανούς μετανάστες στη Μεταμόρφωση με μολότοφ και μαχαίρι περισσότερες από μία φορά, δεν υπήρχαν ιδιαίτεροι περιορισμοί μέσα κι έξω από το δικαστήριο. Στη διάρκεια του Εφετείου το προηγούμενο φθινόπωρο άρχισε να ουρλιάζει προς τους δικαστές: «Ξέρετε πώς νιώθω, να είμαι αθώος και φυλακισμένος;» Κανένας αστυνομικός δεν επενέβη.

Τελευταία, αλλά όχι λιγότερο σημαντική, είναι η αμφιλεγόμενη δίκη της Χ.Α. Επικίνδυνοι κατηγορούμενοι, που σκότωναν, μαχαίρωναν, ξυλοκοπούσαν και βασάνιζαν επί χρόνια, περπατούν ελεύθεροι ανάμεσά μας. Η δίκη τους είναι σε εξέλιξη. Δεν υπάρχουν ιδιαίτερα μέτρα ασφάλειας για τους περισσότρους από τους 69 επιθετικούς νεοναζί κατηγορούμενους.

Το ίδιο ισχύει για μέλη των αστυνομικών δυνάμεων ή του στρατού στις δικαστικές αίθουσες. Από τις πολλές δίκες, όπου έχω παρευρεθεί, θυμάμαι ιδιαίτερα την αιμοδιψή αστυνομική μονάδα, που το Μάη του 2008 δολοφόνησε βίαια τον Νίκο Σακελλίων. Αρχικά κηρύχτηκαν αθώοι κι έπειτα κλήθηκαν ως μάρτυρες στη δίκη εναντίον των αυτοπτών της βάναυσης δολοφονίας. Έμοιαζαν ευχαριστημένοι, με διάθεση για εκδίκηση. Είδα βία, σαδισμό και ακραία βαναυσότητα βγαίνοντας από την αίθουσα της Ευελπίδων εκείνη τη μέρα.

Όταν κοίταζα στα μάτια τους περισσότερους από αυτούς τους κατηγορούμενους, έβλεπα τον τρόμο, τη βαναυσότητα και το κακό. Ψυχρότητα, απέχθεια και τάση για εμετό με διαπερνούσαν, όταν τους αντίκριζα. Ταπείνωσαν, βίασαν, μαχαίρωσαν, πυροβόλησαν και σκότωσαν χωρίς δεύτερη σκέψη. Η αστυνομία και η έδρα δεν επέβαλαν κάποιο ιδιαίτερο περιορισμό ασφάλειας γι’ αυτούς, παρότι αποτελούσαν ένα και μόνο πράγμα, κίνδυνο για τη δημόσια ασφάλεια. Ας τους χαρακτηρίσουμε με το πιο αναγνωρίσιμο σχόλιο των ημερών: ήταν τρομοκράτες.

Κι έπειτα παρακολούθησα τη δίκη των Σακκά και Σεϊσίδη.

2 νέοι άντρες ντυμένοι με ανοιχτόχρωμες μπλε μπλούζες μπήκαν στην αίθουσα δεμένοι με χειροπέδες και περικυκλωμένοι από άντρες με μαύρες κουκούλες και βαρύ οπλισμό. Οι Σακκάς και Σεϊσίδης είχαν ήρεμη έκφραση στα πρόσωπά τους. Έδειχναν ώριμοι, με αυτεπίγνωση και άφοβοι. Φίλοι, μητέρες, συντρόφισσες συγκεντρώθηκαν γύρω τους αναμένοντας με πόνο και άγχος την ετυμηγορία.

Οι κατηγορίες για τις πράξεις των Σακκά και Σεϊσίδη, για τις οποίες ανέλαβαν πλήρως την ευθύνη, δεν είχαν καθόλου να κάνουν με δολοφονίες, βάναυσους βιασμούς ή εγκλήματα εναντίον της ανθρωπότητας, που αφορούν στις περισσότερες δίκες, τις οποίες έχω παρακολουθήσει.

Ωστόσο, στο τέλος της μέρας, οι Σακκάς και Σεϊσίδης ήταν αναγκασμένοι να μεταφερθούν στις φυλακές περικυκλωμένοι από ισχυρή αστυνομική παρουσία- ο τρόμος των αντρών στα μαύρα τους στέρησε την ελευθερία τους. Η δίκη μας άφησε την αίσθηση ότι δικάστηκαν για τις πολιτικές τους πεποιθήσεις. «Γι’ αυτό και όλο αυτό το χολιγουντιανό θέατρο», όπως το έθεσε ένας από τους συνηγόρους υπεράσπισης.

Μετά τη δίκη της προηγούμενης Τετάρτης, μπορούμε αναμφίβολα να συμπεράνουμε: «Όλοι οι κατηγορούμενοι είναι ίσοι ενώπιον του ελληνικού δικαστικού συστήματος, αλλά μερικοί είναι πιο ίσοι από τους άλλους».


Κείμενο-φωτογραφία: Katja Lihtenvalner / hit and run

Μετάφραση-απόδοση: Γιάννης Κοντός