alerta.gr

«Είναι σκληρός ο μήνας Απρίλης» – που λέει κι ο T.S. Elliot στο «The Waste Land» – στην «Έρημη χώρα» του. Και καλά ο Απρίλης. Με τον Μάη, τον Ιούνη και πάει λέγοντας, τι γίνεται; Αν θέλουμε να μην αεροβατούμε, ο χρόνος που θα διανύσουμε, σε καθεστώς πανδημίας, είναι όχι μόνο σκληρός, αλλά άδηλος και πιθανότατα μακρύς..

Η αισιόδοξη πρόβλεψη είναι η επέτειος του 1821, δηλαδή σε ένα χρόνο από τώρα, ώστε να εφευρεθεί, να παραχθεί, αλλά και να διανεμηθεί το αποτελεσματικό εμβόλιο, στο οποίο ελπίζει πλέον η ανθρωπότητα.

Κι αν όλα αυτά είναι εικασίες κάποιου απαισιόδοξου, ας αναλογιστούμε ποια εικόνα θα έχει ο πλανήτης και η χώρα μας, μετά την πανδημία. Πόσο θα έχουν επηρεαστεί οι διαπροσωπικές σχέσεις, όχι μόνο στο ευρύτερο περιβάλλον, αλλά μέσα στην ίδια την οικογένεια, η οποία, ως θεσμός, έχει τρωθεί ανεπανόρθωτα τις τελευταίες δεκαετίες. Έκανε κάποιες εύστοχες επισημάνσεις, σε πρόσφατη τηλεοπτική της συνέντευξη η Φωτεινή Τσαλίκογλου. Το σίγουρο είναι πως δεν θα είναι οι ίδιες…

Θα μπορούσε να είναι μια ευκαιρία. Να «γνωριστούμε καλύτερα»! Και ίσως «να αγαπηθούμε περισσότερο» – είμαστε όμως σε θέση να εκμεταλλευτούμε μια τέτοια περίπτωση; Η τηλεόραση για τους μεγαλύτερους, που αναπαράγει καθημερινά την επίσημη και μονότονη λογιστική απογραφή της πανδημίας, συνεχίζει παράλληλα το θεάρεστο έργο της με επαναλήψεις σήριαλ και εκπομπών στο καλούπι της τελευταίας 30ετίας, λες και δεν συνέβη τίποτε, και από την άλλη, το κινητό για τους νεότερους, σε ποιο βαθμό θα επιτρέψουν την ουσιαστική επικοινωνία μέσα στο ίδιο μας το σπίτι;

Κι αν υποθέσουμε πως κάποιοι στρέφονται στο διάβασμα. Πόσο εφικτό θα ήταν, η ανάγνωση ενός καλού βιβλίου, να προκαλέσει μία ενδοοικογενειακή κουβέντα, μία ζύμωση. Δεν αναφέρομαι στις εξαιρέσεις.

Με δυο λόγια, είναι η πανδημία, μία ευκαιρία αναστοχασμού και ίσως διαφοροποίησης των προσωπικών, οικογενειακών και κοινωνικών μας σχέσεων;



Βέβαια, αν θυμηθούμε, ανατρέχοντας στις σοβαρές πηγές, ποια ήταν η κοινωνική συμπεριφορά έναν αιώνα πριν, με τη γρίπη της περιόδου 1917-1919, που άφησε πίσω της χιλιάδες θύματα, δεν μπορούμε να είμαστε ούτε στο ελάχιστο αισιόδοξοι.

Άφρονες και υπερόπτες, επιχειρήσαμε τη μικρασιατική εκστρατεία με τα γνωστά αποτελέσματα και την επακόλουθη αποστροφή των γηγενών απέναντι στους πρόσφυγες. Το «άφρονες και υπερόπτες» δεν καλύπτει όλο τον πληθυσμό, ιδίως αυτόν της παλαιάς Ελλάδος (Ρούμελη και Μωρηάς), καθότι, σε αντίθεση με την παλλαϊκή υποστήριξη στους βαλκανικούς πολέμους, ο αγροτικός, κυρίως, πληθυσμός, δεν συμφωνούσε με την εκστρατεία. Άλλωστε, το 1920, ψήφισε τους αντιβενιζελικούς για να σταματήσουν τον πόλεμο…

Αν όμως, επιστρέψουμε στο «άφρονες και υπερόπτες» του 1920-21 και στην προοπτική να απαλλαγούμε από την παρούσα πανδημία εκεί προς την επέτειο, το Μάρτη δηλαδή του 2021, ποιος ξέρει σε ποια ποτάμια (όπως τότε στον Σαγγάριο) θα μας οδηγήσουν οι ολυμπιονίκες του φαραωνισμού με τις εκδηλώσεις για την επέτειο…



Έτσι λοιπόν, το ερώτημα παραμένει: είναι η πανδημία μία ευκαιρία για αναμόχλευση (φοβάμαι να πω βελτίωση) των προσωπικών, οικογενειακών και κοινωνικών μας σχέσεων; Και αν ναι, ποιά είναι η στάση μας, όχι μόνο απέναντι στον γείτονα που, τόσον καιρό, έχουμε μάθει μόνο να μισούμε, λόγω του απάνθρωπου ουρμπανισμού που εδραιώθηκε στα μεγάλα αστικά κέντρα, αλλά απέναντι στον «ξένο», τον «εισβολέα», τον «μετανάστη», που όσο περνάει ο καιρός, τόσο περισσότερο απαιτούμε την εξωστράκισή του, ωσάν να πρόκειται για επικίνδυνο εχθρό, φορέα μικροβίων και ασθενειών, απειλή για τη δημόσια ασφάλεια.. Γι αυτό θα πρέπει να τον εγκλείσουμε σε ακατοίκητα νησιά, όχι βέβαια λόγω «φρονημάτων», αλλά απλώς γιατί ήρθε στη χώρα μας, μετά την πάροδο μερικών αιώνων απάνθρωπης αποικιοκρατίας, που πλούτισε την Ευρώπη, ελπίζοντας να βρει κάποιο τρόπο για να επιβιώσει…

Αναρωτιέμαι, βλέποντας τη σκηνή στη Ριτσώνα, με τη γυναίκα που ούρλιαζε στους φρουρούς, τι τους έλεγε.. Κάποιο κανάλι, έδειξε τη σκηνή επανειλημμένως, κανείς όμως δεν μπήκε στον κόπο να μας πει περί τίνος επρόκειτο..Δεν γνώριζαν τη γλώσσα;



Όσο για την Ευρώπη, που καταρρέει εδώ και καιρό, όχι λόγω κορωνοϊού, αλλά λόγω γήρανσης, αδιεξόδων πολιτισμικών και ανυπαρξίας οραμάτων, δεν δείχνει να έχει αντιληφθεί περί τίνος πρόκειται. Μία αυτοκρατορία σε πλήρη παρακμή, που δεν παράγει πλέον πολιτισμικό προϊόν, δεν παράγει έργα τέχνης, χωρίς επιφανείς διανοητές, πολιτικούς, επιστήμονες, ευρισκόμενη κυριολεκτικά εκτός τόπου και χρόνου, που η μοίρα της, στο εγγύς μέλλον, την κατατάσσει στον απλό και ανήμπορο «παρατηρητή» των εξελίξεων..