550 ευρώ στην Ελλάδα, 240 ευρώ στην Αγγλία!

H τιμολογιακή πολιτική στο φάρμακο που ακολούθησαν πιστά οι προηγούμενες κυβερνήσεις στη χώρα μας ήταν σε κάθε περίπτωση χωρίς θεσμικό πλαίσιο.

Με αποτέλεσμα τις ασύδοτες τιμολογήσεις την προ Μνημονίων εποχή που δημιούργησαν στρεβλώσεις και τις οριζόντιες μειώσεις την περίοδο των Μνημονίων που διατήρησαν τις στρεβλώσεις.

Η έκρηξη των τιμών των φαρμάκων που σημειώθηκε πριν έρθουν τα Μνημόνια και η «αυτονόητη» κατά τους μνημονιακούς υπουργούς Υγείας της περιόδου 2008-2015 πολιτική των οριζόντιων μειώσεων που επέλεξαν δεν κατάφεραν τίποτα παρά να μετακυλίσουν το κόστος του ακριβού φαρμάκου στη χώρα μας στον ασθενή.

Δηλαδή ένα φάρμακο που κυκλοφόρησε έναντι 135 ευρώ στη χώρα μας επί υπουργίας Δ. Αβραμόπουλου, ενώ την ίδια στιγμή η Γαλλία πήρε τιμή 60 ευρώ, έφτασε με τις οριζόντιες μειώσεις των Λοβέρδου, Σαλμά και Αδώνιδος Γεωργιάδη να κοστίζει δέκα χρόνια μετά 50 ευρώ και να είναι τέταρτο σε πωλήσεις στη χώρα μας με τζίρο περίπου 15 εκατ. ευρώ, ενώ στην υπόλοιπη Ευρώπη προωθούνταν και προτιμώνται τα πολύ φτηνότερα αντίγραφά του.

Αυτό δε συνέβαινε την ίδια στιγμή που... κάποιες εταιρείες και κάποια φάρμακα είχαν διαχρονικά και διαπιστωμένα μια ευνοϊκότερη μεταχείριση εξασφαλίζοντας αυξήσεις στις τιμές.

Για να γίνει κατανοητό το μεγάλο πάρτι στον χώρο τιμολόγησης του φαρμάκου στη χώρα μας, πολιτική επιλογή των περασμένων κυβερνήσεων, η «Εφ.Συν.» συνέλεξε και παραθέτει ορισμένα παραδείγματα που αποδεικνύουν πως ο γίγαντας της φαρμακοβιομηχανίας αλώνιζε άνευ προηγουμένου.

Τιμές εκτοξεύονταν στα ύψη αντί να μειώνονται την ώρα που έληγε η περίοδος προστασίας της ευρεσιτεχνίας ενός φαρμάκου.

Παλιά φάρμακα παρουσιάζονταν ως δήθεν καινοτόμα, δύο φτηνά φάρμακα ενσωματώνονταν σε μία κάψουλα και λανσάρονταν ως νέο φάρμακο και έπαιρναν στη χώρα μας πολλαπλάσια τιμή από ό,τι στις υπόλοιπες χώρες-μέλη της Ε.Ε.

Μια εταιρεία εξασφάλιζε άδεια για την πατέντα του φαρμάκου της και ταυτόχρονα η θυγατρική της κυκλοφορούσε ανάλογο φάρμακο με αποτέλεσμα να ελέγχουν την αγορά (διασταυρούμενες πωλήσεις).

Ολα αυτά τα τρικ σε βάρος του ΕΣΥ και των ασθενών που πλήρωναν τον λογαριασμό, με τον έναν ή τον άλλον τρόπο.

Στη χώρα μας όταν έληγε η πατέντα -η προστατευόμενη περίοδος ευρεσιτεχνίας ενός φαρμάκου που διαρκεί 11 χρόνια- αυξάνονταν οι τιμές των φαρμάκων ενώ στην υπόλοιπη Ευρώπη μειώνονταν.
Για παράδειγμα, όταν έληξε η πατέντα του Zantac (ρανιτιδίνη), κορυφαίου φαρμάκου στομαχοπροστασίας που κυκλοφόρησε τη δεκαετία του '80 από την GlaxoSmithKlein, για να κρατήσει ένα μερίδιο της αγοράς στην Αγγλία (ετοιμάζονταν 150 γενόσημα) η εταιρεία έριξε την τιμή 68%. Το ίδιο συνέβη και στη Σουηδία, τη Γερμανία κ.α.

Εδώ εκείνη την περίοδο, τον Ιούλιο 1997 επί κυβέρνησης Σημίτη, έβγαιναν τα δελτία τιμών και αυξανόταν η τιμή, δήθεν λόγω ισοτιμίας. Ακόμα και σήμερα, λόγω της τότε στρέβλωσης με τις οριζόντιες μειώσεις που επιλέχθηκαν ως μνημονιακή πολιτική στο φάρμακο, το Zantac εξακολουθεί να είναι πανάκριβο. Ενα φάρμακο 30 χρόνων δηλαδή κοστίζει περίπου 5 ευρώ (4,80 ευρώ) όταν αυτή τη στιγμή η ρανιτιδίνη κοστίζει το πολύ ένα ευρώ στην υπόλοιπη Ευρώπη.
Αλλο παράδειγμα είναι εκείνο του αντιδιαβητικού φαρμάκου Eucreas της Novartis που επί υπουργίας Δημήτρη Αβραμόπουλου αδειοδοτήθηκε και κυκλοφόρησε στην ελληνική αγορά με κόστος 135 ευρώ. Ο ελβετικός γίγαντας είχε τότε παρουσιάσει το Eucreas παγκοσμίως ως καινοτόμο. Ηταν; Οχι. Η Novartis πήρε την ουσία του Glycofaz, ενός φαρμάκου 50 χρόνων του οποίου η μηνιαία θεραπεία κόστιζε τότε 2,30 ευρώ, και ένα δικό της -δεύτερης γενιάς αντιδιαβητικό- το Gluvaz που έκανε γύρω στα 11 ευρώ και τα έβαλε σε ένα χάπι. Δηλαδή μια θεραπεία που κόστιζε 13,30 ευρώ αδειοδoτήθηκε σε ένα χάπι με τιμή 135 ευρώ. Τότε στη Γαλλία το Eucreas είχε τιμή 60 ευρώ.

Δυόμισι χρόνια μετά, η Novartis έβγαλε μέσω της μητρικής εταιρείας Sandoz, την οποία διατηρεί ακόμα και σήμερα για να παράγει γενόσημα, δεύτερο ίδιο φάρμακο με το όνομα Zomarist. Το Zomarist πήρε την ίδια τιμή οπότε η Novartis έκανε διασταυρούμενες πωλήσεις με το ίδιο φάρμακο.
Αλλο παράδειγμα: Η Novartis είχε κυκλοφορήσει την περίοδο της έκρηξης των τιμών των φαρμάκων (μέχρι το 2009) το Exforge και στη συνέχεια το Copalia , ως Sandoz, απολαμβάνοντας την πλήρη κυριαρχία στην αντιυπερτασική αγωγή. Το Exforge είχε πάρει τιμή 63 ευρώ, τη στιγμή που ήταν συνδυασμός των ουσιών αμλοδιπίνης και βαλσαρτάνης σε κόστος δεν ξεπερνούσαν τα 13 ευρώ. Το Exforge ακόμα και σήμερα είναι στα πρώτα 50 σε δαπάνη φάρμακα στην ελληνική αγορά.
Τέλος, παράδειγμα υποκατάστασης αφορά και το κυρίαρχο προϊόν στομαχοπροστασίας (ομεπραζόλη), το Losec. Εναν χρόνο πριν λήξει η πατέντα, το 2004, επειδή θα έπεφτε η τιμή σε όλες τις χώρες η Astra Zeneca άλλαξε ένα υδροξύλιο -ήταν αριστερόστροφο και το έκανε δεξιόστροφο- ίδιο υδροξύλιο, ίδια ουσία και το λάνσαρε ως Nexium.

Το καινοτόμο -όπως παρουσιάστηκε- φάρμακο πήρε τιμή πολλαπλάσια στην παγκόσμια αγορά, ενώ η εταιρεία κατηύθυνε τους γιατρούς στη συνταγογράφησή του. Το 2005, όταν το Losec έχασε την πατέντα του στην Αγγλία, η Astra Zeneca έριξε την τιμή του φαρμάκου 70% για να κρατήσει το 11% της αγοράς. Αντίθετα το 2006 στην Ελλάδα το Losec πήρε αύξηση.
Ενδεικτικό παράδειγμα της αυθαιρεσίας στις τιμολογήσεις των καινοτόμων είναι και το Gardasil (για τα κονδυλώματα του κόλπου που συνιστάται και σαν εμβόλιο στην εφηβεία και μέχρι τα 20 χρόνια). Το εμβόλιο της MSD-Sanofi Pasteur πήρε τιμή, τον Ιανουάριο του 2007, 550 ευρώ για τις 3 δόσεις, ενώ στην Αγγλία κυκλοφορούσε 310 ευρώ φτηνότερα.

Συντάκτης: ef syn

Ντάνι Βέργου