Τριετές σχέδιο υπουργείου Παιδείας, ΟΟΣΑ και μνημονιακές δεσμεύσεις

Η νέα Εκθεση του ΟΟΣΑ, που σύμφωνα με το τριετές σχέδιο του υπουργείου Παιδείας θα δημοσιοποιηθεί τον Οκτώβρη του 2017, κομμένη και ραμμένη στην αντίληψη και πρακτική που έχει ο ιμπεριαλιστικός οργανισμός για την εκπαίδευση-υπηρεσία και στις μνημονιακές δεσμεύσεις, μεταξύ άλλων θα περιλαμβάνει:

α) την εκπόνηση ενός νέου μοντέλου αποκεντρωμένης εκπαίδευσης για την Ελλάδα

β) μεθόδους για την εφαρμογή της σχολικής αυτο-αξιολόγησης

γ) βελτίωση της αποτελεσματικότητας και της ποιότητας του εκπαιδευτικού συστήματος

δ) βελτίωση της διακυβέρνησης και της εδραίωσης του δικτύου των ιδρυμάτων τριτοβάθμιας εκπαίδευσης

ε) βελτίωση της συνάφειας των μαθησιακών αποτελεσμάτων με τις μεταβαλλόμενες ανάγκες και απαιτήσεις της αγοράς εργασίας

στ) γενικές μεθόδους αποτίμησης των ανθρώπινων και υλικών πόρων καθώς και της χρηματοδότησης που αφιερώνεται στην εκπαίδευση στην Ελλάδα μέσα στα όρια του μεσοπρόθεσμου προγράμματος (οι εμφάσεις δικές μας).

Οι οδηγίες αυτές αποτελούν και τον κορμό των επιλογών που θα επιδιώξει να εφαρμόσει το υπουργείο Παιδείας την επόμενη τριετία, αρχής γενομένης από τη νέα σχολική χρονιά και ο πυρήνας τους συνίσταται στη διαμόρφωση μιας δημόσιας εκπαίδευσης, που δεν θα είναι και τόσο δημόσια, αφού στη χρηματοδότηση και στο περιεχόμενό της θα συμμετέχουν και οι «χρήστες» των «υπηρεσιών» της, οι ιδιώτες, οι «τοπικές κοινωνίες» και τα «μαθησιακά αποτελέσματά» της θα εξαρτώνται από τις «απαιτήσεις της αγοράς εργασίας».

Η δημόσια χρηματοδότηση θα είναι κάτω από τη σιδερένια φτέρνα των «ορίων του μεσοπρόθεσμου προγράμματος», θα είναι δηλαδή υποτυπώδης και θα οδηγεί αναπόφευκτα στην αναζήτηση πόρων από «τρίτους», που με τη σειρά της θα ενισχύει την ιδιωτικοποίηση πλευρών της λειτουργίας του δημόσιου σχολείου, θα μετατρέπει τους εκπαιδευτικούς και κυρίως τους διευθυντές των σχολείων σε «καλούς και επινοητικούς διαχειριστές», δηλαδή μανατζαραίους και θα ανοίγει διάπλατα τις πόρτες για τη γενίκευση των ελαστικών μορφών εργασίας και στην εκπαίδευση.

Η «αυτοαξιολόγηση» θα είναι το πρώτο βήμα για την εφαρμογή της αξιολόγησης των εκπαιδευτικών και των σχολικών μονάδων και θα αποτελεί έναν διαρκή μπαμπούλα για την κατηγοριοποίηση εκπαιδευτικών και σχολείων.

Τριετές σχέδιο -χρονοδιάγραμμα

Σημαντικά σημεία του τριετούς σχεδίου για την εκπαίδευση 2017-2019 είναι τα ακόλουθα:

♦ Αυτοαξιολόγηση-Αποκέντρωση-Αυτονομία
Το σχολικό έτος 2017-2018 θα γίνει η έναρξη της αυτοαξιολόγησης της εκπαιδευτικής μονάδας. Η ολοκλήρωση της επιλογής όλων των διευθυντών και των στελεχών εκπαίδευσης θα γίνει μέχρι τον Αύγουστο του 2018.

Για το λόγο αυτό τον Οκτώβριο του 2017 θα υπάρξει σχετικό σχέδιο νόμου, ενώ η υιοθέτηση του νόμου και των απαραίτητων υπουργικών διατάξεων θα γίνει έως τον Ιούνιο του 2017.

Το σχέδιο νόμου θα προβλέπει την «αύξηση της παιδαγωγικής και διοικητικής αυτονομίας των σχολείων και των διαδικασιών βελτίωσης των μαθησιακών αποτελεσμάτων μέσω αυτοαξιολόγησης».

Η «παιδαγωγική και διοικητική αυτονομία» των σχολείων, και βεβαίως η «οικονομική», που δεν αναφέρεται για ευνόητους λόγους (αναφέρεται στο πόρισμα της επιτροπής Γαβρόγλου, στο πλαίσιο του «διαλόγου» που οργανώθηκε από τους συριζαίους) είναι η μία όψη του νομίσματος. Η άλλη είναι η «αποκέντρωση».

Η «αποκέντρωση» της εκπαίδευσης στους χρεοκοπημένους δήμους θα οδηγήσει με μαθηματική ακρίβεια στην αύξηση των «ανταποδοτικών τελών» για τους δημότες. Η συζήτηση που γίνεται τελευταία (και έχει παρελθόν) για την καθιέρωση vouchers στο δημόσιο σχολείο και το δικαίωμα «επιλογής» σχολείου από τους γονείς δεν είναι τυχαία. Η προβολή στο μέλλον θα είναι αυτή ακριβώς η εικόνα.

Η «αποκέντρωση» είναι η λυδία λίθος για τη γενίκευση των ξεχαρβαλωμένων σχέσεων εργασίας και στην εκπαίδευση, κάτι που είναι ήδη συνήθης πρακτική στους δήμους.

Είναι σαφές ότι η «αυτονομία» της σχολικής μονάδας συνδέεται σαν το νύχι με το κρέας με την «αποκέντρωση». Η ανάληψη διαφόρων εκπαιδευτικών «προγραμμάτων» και δράσεων από τη σχολική μονάδα, ο τρόπος διαχείρισης της χρηματοδότησης και η αναζήτηση νέων πηγών της, που θα αποτελούν και κριτήρια αυτοαξιολόγησής της, θα γίνονται σε συνδυασμό με τις «τοπικές κοινωνίες», τους επιχειρηματίες και τους ιδιώτες κάθε είδους.

Το τριετές σχέδιο του υπουργείου Παιδείας σημειώνει χαρακτηριστικά: «Λαμβάνοντας υπόψη τις απαιτήσεις που δημιουργεί ο υφιστάμενος συγκεντρωτικός τρόπος διοίκησης θα γίνουν αλλαγές προκειμένου να ενισχυθούν οι πρωτοβουλίες που παίρνει η κάθε σχολική μονάδα».

Στο πλαίσιο αυτό εντάσσεται και η εφαρμογή του «Σχολικού Προγραμματισμού» από τον Σεπτέμβριο του 2017.

Θα υπάρξει νόμος «για τη βελτίωση του αναστοχασμού και του ελέγχου της εφαρμογής του σχολικού προγραμματισμού μέσω διαδικασιών αυτοαξιολόγησης και νέων αρμοδιοτήτων του Συλλόγου Διδασκόντων κάθε σχολείου (εκπαιδευτική αυτονομία σχολικής μονάδας)» (οι εμφάσεις δικές μας).

Το όλο εγχείρημα θα συντονίζουν τα Κέντρα Εκπαίδευσης Κοινωνικής Υποστήριξης, που θα συγκεντρώσουν όλες τις υπηρεσίες υποστήριξης του εκπαιδευτικού έργου με 5-12 μέλη προσωπικό (θα δημιουργηθούν για το σκοπό αυτό).

♦ «Εξορθολογισμός» διδακτικού προσωπικού

Το τριετές σχέδιο περιλαμβάνει και τον «εξορθολογισμό» του διδακτικού προσωπικού.

Θα γίνει μέσω «ενοποίησης συναφών τομέων» τον Νοέμβριο του 2017. Οι αναθέσεις δεύτερων και τρίτων μαθημάτων αποκτούν πλέον νομιμοφάνεια. Η επιλογή αυτή γίνεται για να ελαχιστοποιηθεί η δαπάνη για την αύξηση του προσωπικού (αναγκαιότητα διορισμών), καθώς και για να διευκολυνθεί η εφαρμογή της αξιολόγησης. Στο τριετές σχέδιο αναφέρεται χαρακτηριστικά: «Ενοποίηση των συναφών τομέων έτσι ώστε να είναι πιο πιθανό οι εκπαιδευτικοί να καλύψουν τις ώρες διδασκαλίας τους σε ένα ή δύο σχολεία αποκτώντας έτσι αίσθηση του συνανήκειν γεγονός που αποτελεί προϋπόθεση για την ενεργό συμμετοχή τους στον σχεδιασμό και την αξιολόγηση της εκπαιδευτικής εργασίας» (οι εμφάσεις δικές μας).

♦ Αναλυτικά προγράμματα, νέο Λύκειο, νέο σύστημα εισαγωγής στην τριτοβάθμια εκπαίδευση

Μετά τη δημοσίευση των νέων προγραμμάτων σπουδών για τις ξένες γλώσσες και τα θρησκευτικά, εκπονείται η κατάρτιση νέων προγραμμάτων σπουδών για πολλά μαθήματα. Τα νέα αναλυτικά προγράμματα θα δημοσιεύονται σταδιακά από τον Μάρτιο του 2017 ως τον Μάρτιο του 2018.

Θα καθιερωθεί η διαμορφωτική και περιγραφική αξιολόγηση στην υποχρεωτική εκπαίδευση.

Από τον Σεπτέμβριο του 2017 και όσο προχωρούμε στο 2018 θα υπάρξει σταδιακή εφαρμογή της νέας δομής της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης και της νέας μεθόδου εισαγωγής στην τριτοβάθμια.

Το τριετές σχέδιο του υπουργείου δεν αναφέρεται σε λεπτομέρειες. Από τα πορίσματα, όμως, των επιτροπών του «διαλόγου», από τη δημοσιοποίηση των προτάσεων του Ινστιτούτου Εκπαιδευτικής Πολιτικής και από τα λεγόμενα του Γαβρόγλου, γνωρίζουμε ότι θα έχουμε ένα αριστοκρατικό Λύκειο, ένα Λύκειο για λίγους κι εκλεκτούς, με προσανατολισμό αυστηρά στη στενή ειδίκευση και με ισχυρούς ταξικούς φραγμούς («αναβαθμισμένο» Εθνικό Απολυτήριο, πανελλαδικές εξετάσεις και όχι ελεύθερη πρόσβαση). Και από την άλλη θα έχουμε μια ακόμη «αναβάθμιση» των ΕΠΑΛ, ώστε αυτά να αποτελέσουν τη «χωματερή» για τα παιδιά της εργατικής τάξης.

Προβλέπονται επίσης νέες θέσεις μαθητείας (τσάμπα εργασία στα καπιταλιστικά κάτεργα) για τους απόφοιτους των ΕΠΑΛ.

♦ Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση

Η εξαγγελία για την καθιέρωση και δεύτερου έτους υποχρεωτικής φοίτησης στο Νηπιαγωγείο πετάχτηκε, όπως ήδη γνωρίζουμε, στα σκουπίδια. Το τριετές σχέδιο το επιβεβαιώνει: «Εκτίμηση της ενδεχόμενης ανάγκης επέκτασης της προσχολικής αγωγής με την προσθήκη ενός ακόμη έτους φοίτησης».

Στο Δημοτικό προβλέπεται επέκταση του Ενιαίου, Ολοήμερου Προγράμματος σε άλλα περίπου 700 σχολεία, μονοθέσια, διθέσια και τριθέσια (2017-2018), περιγραφική αξιολόγηση των μαθητών, εφαρμογή της ευέλικτης ζώνης σε όλα τα Δημοτικά Σχολεία, «αξιολόγηση του πεδίου εφαρμογής ενός προγράμματος σχολικών συγχωνεύσεων προκειμένου να διευκολυνθεί η σταδιακή μείωση του αριθμού των μαθητών ανά τάξη» (στην ουσία εξαγγέλλεται νέος κύκλος συγχωνεύσεων), ταχύρρυθμη επιμόρφωση εκπαιδευτικών με προγράμματα που θα χρηματοδοτηθούν από το ΕΣΠΑ.

♦ Ενιαίος χώρος Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης-Ερευνας

Ο στόχος της «στοχευμένης χρηματοδότησης» στην εκπαίδευση και την έρευνα, υποβοηθείται από την ίδρυση του Ελληνικού Ινστιτούτου Ερευνας και Καινοτομίας.

Προβλέπεται η ίδρυση των Περιφερειακών Ακαδημαϊκών Συμβουλίων στην ανώτατη εκπαίδευση, που θα αντικαταστήσουν τα Συμβούλια ιδρύματος του νόμου Διαμαντοπούλου και θα αναλάβουν το ρόλο της εμπέδωσης και περαιτέρω ανάπτυξης του επιχειρηματικού πανεπιστήμιου.

Προβλέπονται επίσης:

Εξωτερικά επιστημονικά συμβουλευτικά συμβούλια για την αξιολόγηση των μεταπτυχιακών προγραμμάτων - επιπλέον όργανα που περιλαμβάνονται στους ενημερωμένους Κανόνες και Κανονισμούς και το Οργανόγραμμα κάθε Ιδρύματος.

Αναδιάρθρωση και ενίσχυση του ρόλου της Αρχής Διασφάλισης και Πιστοποίησης της Ποιότητας στην Ανώτατη Εκπαίδευση (ΑΔΙΠ).

«Αξιολόγηση» και «επαναπροσδιορισμός» του ρόλου των ιδρυμάτων τριτοβάθμιας εκπαίδευσης στη διαμόρφωση του Ενιαίου Χώρου, συμπεριλαμβανομένης της διοικητικής δομής τους. Η προγραμματική ενοποίηση και η βελτιστοποίηση ιδρυμάτων.

♦ «Καλύτερη αξιοποίηση» των περιουσιακών στοιχείων των ιδρυμάτων τριτοβάθμιας εκπαίδευσης μέσω καλύτερης διοίκησης και «επαγγελματικής διαχείρισης».

Στο τριετές σχέδιο σημειώνεται: «Προκειμένου να καταστεί δυνατή η δημιουργία του Ενιαίου Χώρου Εκπαίδευσης και Ερευνας, θα πρέπει να υπάρξουν ορισμένες προβλέψεις σε ό,τι αφορά τα Πανεπιστήμια και τα ΤΕΙ . Ως προς αυτό, θα πρέπει να προταθούν συγκεκριμένα σχέδια αναδιάρθρωσης με πρωτοβουλία των ίδιων των Ιδρυμάτων που επιθυμούν να προχωρήσουν προς αυτήν την κατεύθυνση… Στο τέλος της διετίας, τα αποτελέσματα αυτών των αξιολογήσεων θα αποτελέσουν τη βάση για περαιτέρω σχεδιασμό της συνολικής αναδιοργάνωσης των Ιδρυμάτων.

Στο πλαίσιο αυτό, πρέπει να επιδιωχθούν συνεργασίες εντός και μεταξύ των Ιδρυμάτων, έτσι ώστε, σε επόμενες φάσεις, να πληρούν τα απαραίτητα κριτήρια για την αναβάθμισή τους περισσότερα Τμήματα.

Εάν υπάρχουν Τμήματα στα οποία δεν υπάρχουν ευκαιρίες για σπουδές τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, τα προγράμματα σπουδών θα πρέπει να προσαρμοστούν στην απαιτούμενη διάρκεια σπουδών και τον τύπο του πτυχίου που παρέχεται» (οι εμφάσεις δικές μας).

Κοντολογίς, εξαγγέλλεται κύκλος συγχωνεύσεων-καταργήσεων Τμημάτων, κυρίως ΤΕΙ, που θα περιλαμβάνει «αναβαθμίσεις» και υποβαθμίσεις. Ο Ενιαίος Χώρος θα μεταμορφώσει τμήματα των ΤΕΙ σε τμήματα απλής κατάρτισης διετούς διάρκειας, που θα παρέχουν τον ανάλογο «τύπο πτυχίου».
Γιούλα Γκεσούλη απο ΚΟΝΤΡΑ